2002 թվականին Գլենդելում (ԱՄն) հայկական «ՎԱՐԱԳՈՒՅՐ» հեռուստահաղորդման հյուրն է եղել 2000թ.-ի հոկտեմբերից ԱՄՆ-ում գտնվող, Հայաստանի Հանրային հեռուստաընկերության լրագրող Տիգրան Նազարյանը: Պատճառը հանդիսացել է այն, որ վերջին ամիսներին հայակական մամուլում հաճախ անդրադառ էր լինում Տ.Նազարյանի ԱՄՆ ում գտնվելու փաստին և կարծիքներ հնչում, որ նա ինչ-ինչ դերակատարում է ունեցել «Հոկտեմբերի 27»-ի գործում և դրանում է կայանում նրա՝ ԱՄՆ մեկնելու բուն պատճառը, ինչպես նաև կարծիքներ կան, որ այս անձը ԿԳԲ-ի գաղտնի աշխատակից է: . «ՎԱՐԱԳՈՒՅՐ» հեռուստահաղորդման հյուրն եղած ժամանակ Տ.Նազարյանը փորձեց հերքել իրեն հասցեագրված մեղադրանքները: Կարող ենք փաստել, որ ինչ- որ չափով դա նրան հաջողվեց, սակայն կա մի կարևոր հանգամանք, որը չի կարելի անտեսել: Բանն այն է, որ Տ.Նազարյանին լսողների գերակշիռ մեծամասնությունը տեղյակ չէ «Հոկտեմբերի 27»-ի քրեական գործի նյութերին, մասնավորապես Տիգրան Նազարյանին վերաբերվող ու անձաբ նրա ցուցմունքներին, ինչպես նաև քրեական գործի նյութերում առկա բազմաթիվ այլ փաստաթղթերին, որոնք ճանաչված են որպես իրեղեն ապացույցներ, եւ որեւէ անգամ չեն հերքվել: . Սույնով պայմանավորված՝ նպատակահարմար եմ գտնում այս հարցով հետաքրքրվողների դատին հանձնել իմ կողմից դեռեւս 2001թ.-ի հոկտեմբերին գրված «Թաքնված Դեմք կամ ո՞վ է այս մութ անձը...» հոդվածը, որտեղ Տ.Նազարյանին մեղադրում եմ «Հոկտեմբերի 27»-ի ահաբեկչության կազմակերպիչներից մեկը լինելու, ահաբեկչությունից հետո՝ սկզբում պատանդի կարգավիճակով վկաների, իսկ հետագայում նախաքննության մարմնին ապակողմնորոշելու մեջ : Ինչպես նաև տեռորիստներից Ն.Հունանյանին հանձնվելուց առաջ հետագա պահվածքի կապակցությամբ ուղղություն տալու ու նախապատրաստելու մեջ: Հոդվածում նաև Տ.Նազարյանին մեղադրում եմ ԱԱՆ-ի (ԿԳԲ) գաղտնի աշխատակից լինելուն և ահաբեկչության նախապատրաստական փուլում ՀՀ հատուկ ծառայությունների ու տեռորիստ Ն.Հունանյանի միջև կապող օղակը հանդիսանալում: . Որպեսզի ընթերցողս վերոնշյալ հոդվածում միայն իմ կատարած վերլուծությունների ազդեցության տակ չպորցի եզրակացություններ կատարել, առաջարկում եմ դա անել անձամբ նանոթանալ «Հոկտեմբերի 27»-ի քրեական գործի նյութերին, մասնավորապես Տիգրան Նազարյանին վերաբերվող ու անձաբ նրա ցուցմունքներին, ինչպես նաև քրեական գործի նյութերում առկա բազմաթիվ այլ փաստաթղթերից հեռախոսային խոսակցությունների մասին տեղեկանքին : . Ինչ վերաբերում է «Վարագույր» հաղորդաշարում Տիգրան Նազարյանի արտահայտած այն մտքին, որ եթե ինքը նախաքննությունից ու դատաքննությունից թաքնվելու ցանկություն ունենար, ապա այդ կաներ ավելի վաղ, և ոչ թե դեպքից ուղիղ 1 տարի հետո, հիմնավոր չէ: Տեղեկացնեմ, որ հասարակությունը քրեական գործի նյութերին ծանոթանալու հնարավորություն է ունեցել միայն նախաքննության ավարտից և այն դատարան ուղարկելուց հետո, իսկ Տ.Նազարյանը Հայաստանը լքեց ճիշտ նախաքննության ավարտից առաջ, այսինքն՝ նրա հեռանալուց հետո միայն ի հայտ եկան Տ.Նազարյանի՝ չափից ավելի կասկածելի դերակատարումների մանրամասները:
Վահագն Ղուկասյան
.
Եվ այսպես՝ ստորև ներկայացնում եմ Հայաստանի Հանրապետության պառլամենտում տեղի ունեցած (27.10.1999) ահաբեկչության կապակցությամբ, ՀՀ գլխավոր դատախազությունում 1999 թվականի հոկտեմբերի 27-ին հարուցված թիվ 62207199 քրեական («Հոկտեմբերի 27»-ի գործ) գործից, հատվածներ, որոնք վերաբերվում են Տիգրան Նազարյանին:
.
Տեղեկացնեմ, որ ստորեւ ներկայացված նյութերում կարդա՝ Հ = հատոր : գ.թ. = գործ թերթ : ԱԱՆ = ՀՀ Ազգային անվտանգության նախարարություն : ԿԳԲ կամ ՊԱԿ = ՀԽՍՀ Պետական անվտանգության կոմիտե:
Տեղեկացնեմ նաեւ, որ իմ կողմից կատարված բոլոր միջամտությունները ընդգրկված են փակագծերում, նշված են «կարմիր» գույնով, եւ վերջանում են՝ «Վ.Ղ.» անվանատառերով:
------------------------------------------------------------
.
.
Տիգրան Նազարյանին վերաբերվող ցուցմունքներ ՀՀ գլխավոր դատախազությունում 1999 թվականի հոկտեմբերի 27-ին հարուցված թիվ 62207199 քրեական («Հոկտեմբերի 27»-ի) գործի նյութերից :
Հատոր (Հ.)7 գործ թերթ (գ.թ.) 93
Վկա Մանուկյան Վահան Արտուշի (ՀՀ ԱԱՆ երկրորդ գլխավոր վարչության սպա): (Սա Տիգրան Նազարյանի մտերիմ ընկերն է, որից էլ, (ըստ իրենց ցուցմունքների), Տիգրանը տեղեկացվել է ԱԺ-ում տեղի ունեցածի մասին_Վ.Ղ. )
.
1995թ. աշխատանքի եմ անցել ՀՀ ԱԱՆ-ի համակարգում... Որպես հատուկ ծառայության աշխատակցի պատասխանում եմ, որ 1998 թվականի ամռան վերջերին կամ աշնան սկզբներին երկու օպերատիվ ինֆորմացիա եմ ստացել այն մասին, որ Երեւան քաղաքի բնակիչ ոմն Նաիրի Հունանյանը ցանկություն եւ ծրագիր ունի մեկնել Թուրքիա եւ այնտեղ պատրաստել հեռուստահաղորդում ... Ստացած ինֆորմացիայի մասին ես զեկուցել եմ ԱԱՆ-ի ղեկավարությանը եւ, որպեսզի այդ ուղղությամբ կատարվի համապատասխան ուսումնասիրական աշխատանք, ստացված նյութը փոխանցվել է ԱԱՆ-ի 2-րդ գլխավոր վարչության մեկ այլ աշխատակից Կարեն Պարունակյանին: /գ.թ. 93/
.
Հ.7, գ.թ. 94-95. Պարունակյան Կարեն Միքայելի (Սա հենց ԱԱՆ հետախուզության այն աշխատակիցն է, որը իր ցուցմունքներից մեկում խոստովանել է, որ Ն.Հունանյանն իրենց կողմից հավաքագրվել է _Վ.Ղ. )
1995թ. ծառայության եմ անցել ՀՀ ԱԱՆ-ի համակարգում եւ այժմ հանդիսանում եմ 2-րդ գլխավոր վարչության օպեր... պատասխանում եմ, որ Ն.Հունանյանից բացի՝ այդ խմբի մյուս անդամներին չեմ ճանաչում... Ինչ վերաբերում է Ն.Հունանյանի հետ իմ ծանոթությանն ու շփումներին, ապա ես նրան ճանաչել եմ 1999թ. հունվարի կեսերից կապված նրա կողմից Թուրքիա կատարվելիք այցի հետ... Մեր վարչությունն արդեն ստացել էր օպերատիվ տվյալներ եւ անհրաժեշտ էր նրա հետ տանել համապատասխան աշխատանք, որը հանձնարարվել է ինձ /գ.թ. 94/ :
Փաստորեն մեր նպատակը նրան լիարժեք ուսումնասիրելն ու հետագայում հնարավոր օգտագործելն էր ՀՀ շահերը ապահովվելու առումով /գ.թ. 95/:
(Նախ նկատենք, որ Թուրքիա մեկնող ցանկացած ՀՀ քաղաքացու ԱԱՆ հատուկ ուշադրություն չի արժանացնում, և ուրեմն խոսքը կարող է վերաբերել միայն Թուրքիա մեկնող այն քաղաքացիներին, որոնք իրենց մասնագիտության բերումով հնարավորություն ունեն շփվելու պետական ու հասարակական նշանակություն ունեցող անձանց հետ, այսինքն՝ խոսքը լրագրողների մասին է: Այս տրամաբանությամբ կարող ենք չէ՞ եզրակացնել, որ Տիգրան Նազարյանը եթե ոչ՝ ԱԱՆ աշխատակից, ապա գոնե գործակալ է, քանի որ նա դեռևս ԿԳԲ-ի ժամանակներում՝ 1991թ.-ին թուրքական թերթերից մեկի թղթակիցն էր Հայաստանում: _Վ.Ղ. )
.
հատոր. 8, գ.թ.7-13. Վարդանյան Աղվան Արշավիրի (ԱԺ պատգամավոր, ՀՅԴ ներկայացուցիչ) :
.
Մի քանի ժամ շարունակ ներխուժողների եւ նախագահի ներկայացուցիչների միջեւ կապը պահպանում էին ԱԱՆ փոխնախարար . Գ.Գրիգորյանն ու պատգամավոր Հայկ Բաբուխանյանը: Նրանք լսում էին Նաիրիի պահանջները, դուրս գալիս փոխանցում նախագահի ներկայացուցիչներին եւ վերադառնում: Ալեքսան Հարությունյանի եւ Նաիրի Հունանյանի մի հեռախոսազրույցից հետո դահլիճ եկավ «Հայլուրի» աշխատակից Տիգրան Նազարյանը, որը հետագայում միջնորդավորված բանակցություններն էր ապահովում Գ. Գրիգորյանի եւ Հ. Բաբուխանյանի հետ: /գ.թ. 7/
հատոր. 10 գ.թ. 165-166
Ավելի ուշ Ալեքսան Հարությունյանը մի անգամ էլ զանգահարեց ինձ, ես փոխանցեցի Նաիրիին, եւ նրանք պայմանավորվեցին, որ դահլիճ գա Տիգրան Նազարյանը:/գ.թ. 166/:
հատոր.7, գ.թ. 71-73. ՎԱՐԴՈՒՀԻ / Անուշ/ ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆՅԱՆ (ԱԺ-ի հասարակայնության հետ կապերի վարչության գլխավոր մասնագետ) : (Տ.Նազարյանի ընկերուհին, որի իջեցրած անցագրերով է Ն.Հունանյանը բազմաթիվ անգամներ մուտք գործել ԱԺ_Վ.Ղ.)
Նաիրիի հետ ինձ ծանոթացրել է իմ գործընկեր Տիգրան Նազարյանը՝ մոտ մեկ տարի առաջ: Որպես լրագրողի՝ ես Նաիրի Հունանյանին շատ լավ գիտեի, նա լրատվական աշխարհում հայտնի լրագրող է: Ի դեպ, խորհրդարանում նա հաճախ էր լինում՝ իր լրատվական գործունեության հետ կապված: /գ.թ. 71/
հ. 13 գ.թ. 104-107
Ձեր հարցին պատասխանում եմ, որ ես նախկինում երբեք Նաիրիի խնդրանքով նրան անցագիր չեմ իջեցրել: Սա առաջին դեպքն էր: Մինչ այդ, ճիշտ է, Նաիրին հաճախ էր լինում Ազգային ժողովում, սակայն ես նրա համար անցագիր իջեցրել եմ միշտ Տիգրան Նազարյանի խնդրանքով... հոկտեմբերի 26-ին մոտավորապես ժամը 17-ի սահմաններում զանգահարեցի Տիգրանին (Նազարյան) եւ ասացի, որ մեկ ժամից կլինեմ իրենց տանը... Մոտավորապես ժամը 7-ին Տիգրանենց տանն էի: Մոտ կես ժամ զրույցից հետո զանգահարեց (Տիգրանենց տուն) Նաիրի Հունանյանը: Սակայն Տիգրանը հեռախոսը չվերցրեց, կնոջն, ասաց, որ Նաիրիին ասի, թե ինքը լոգարանում է: Այդ ժամանակ Տիգրանը, այնպես, իմիջիայլոց ասաց, թե գիտե՞ս Անուշ, Նաիրին քեզ էր փնտրում խորհրդարանում երեկ, (այսինքն՝ հոկտեմբերի 25-ին): Ասաց, թե Անուշի համար դուխի եմ բերել, ուզում եմ տալ: /գ.թ.104-106/:
(այստեղ ուշադրության է արժանի Տիգրանի կողմից Անուշին՝ «օծանելիքի» և նրա հեռախոսահամարները Նաիրիին տալու մասին տեղեկացնելը: Փաստորեն սրանով Անուշը, այսինքն՝ ապագա կարևոր վկան, որը մինչ այդ Ն.Հունանյանի համար ԱԺ անցաթղթերը իջեցրել է միմիայն Տ.Նազարյանի միջնորդությամբ, այդ պահից Տիգրան Նազարյանի արտահայտած, ինչպես Անուշն է շեշտում՝ (այնպես, իմիջիայլոց ասաց) մի երկու բառից հետո, անկախ իր կամքից հոգեբանորեն պատրաստվել է և առտառոց ոչինչ չնկատելով՝ Ն.Հունանյանի հեռախոսազանգի ու անձամբ անցագրեր խնդրելուն, բավարարել է այն_Վ.Ղ.)
.
Հ.8, գ. թ. 42-47 Գագիկ Աղասու Թադևոսյան ( ՀՀ ԱԺ պատգամավոր.)
Հարց: - Ասացե´ք, պատանդ պահելու ընթացքում լրագրողներ և օպերատորներ են մտե՞լ դահլիճ, ո՞ւմ պահանջով, ինչո՞ւ և ի՞նչ գործողություններ են կատարել:
.
Պատասխան: - Սկզբից մտել են երեք լրագրողներ, երկու տղա, մեկ կին, կարծեմ՝ երկու կամերայով: Նրանց թողեցին կարճ նկարահանումներ: Այնուհետև դահլիճ եկավ մեկ լրագրող, որին ես հաճախ տեսել եմ ԱԺ-ում, անգամ տվել հարցազրույցներ, համակրելի դեմքով ակնոցներով, մորուքով, կարծեմ՝ անունը, եթե չեմ սխալվում Տիգրան, որը առանձնացավ Նաիրիի հետ, բեմի մոտ նրանք նստեցին հատակին, հենվեցին պատին և երկար զրուցում էին, այնուհետև նա հեռացավ: / գ.թ.46 /
.
հ.9 գ.թ. 96-100 ԴԱԼԼԱՔՅԱՆ ՎԻԿՏՈՐ ԵՐՎԱՆԴԻ ( ՀՀ ԱԺ պատգամավոր) Այդ ամբողջ ընթացքում հեռախոսով խոսում էին տարբեր մարդկանց հետ եւ նշում, որ իրենք իրենց գործն արել վերջացրել են եւ սպասում են ժողովրդի եւ զինված մարդկանց գալուն: Օրինակ, խոսակցություններից մեկի ժամանակ Նաիրին ասաց. «Տիկո´, դե, շուտ արեք եկեք, զենքերը բերեք, ժողովրդին էլ բերեք»: Իմ դիտարկումներով, ահաբեկիչների ծրագիրը 2 մասից էր բաղկացած՝ ղեկավարների ֆիզիկական ոչնչացում եւ դրանից հետո ինչ-որ մարդկանց եւ զինված մարդկանց հրավիրում ԱԺ դահլիճ: / գ.թ. 97 /
(«Տիկո´, դե շուտ արեք եկեք, զենքերը բերեք, ժողովրդին էլ բերեք» արտահայտությունը լսել և իրենց ցուցմունքներում հիշատակել են նաև պատգամավորներ Լևոն Սարգսյանը և Գագիկ Մանուկյանը: Ուշադրության է արժանի այն, որ երբ Տ.Նազարյանն առաջին անգամ դահլիճ է մտել, այդ պահին Ն.Հունանյանն անմիջապես նրանից սկսել է հետաքրքրվել, թե. «դրսում ի՞նչ է կատարվում», ոչ թե´ ժողովուրդ կա թե ոչ, այլ «ժողովուրդն ինչպես է ընդունել իր արածը»: Իսկ Գ.Մանուկյանն իր ցուցմունքում նշել է նաև, որ Ն.Հունանյանն առաջինը զանգահարելով Տիկո անունով անձնավորության, նաև ասել է. «սատկացրել եմ, ասեք թող գան...»/Հատոր19 գ.թ 65/: _Վ.Ղ.),
.
հ. 10 գ.թ. 1-7 Խաչիկյան Վազգեն Յուրիկի ( ՀՀ ԱԺ պատգամավոր)
Նրանց զանգերի մեջ զգացվում էր, որ նրանք զանգում էին ինչ-որ Հրանտի, Տիկոյի, այնուհետ փորձեցին Անդրանիկ Մարգարյանի միջոցով կապվել Ալեքսանդր Հարությունյանի հետ: / գ.թ. 2 /
հ.9 գ.թ. 1-20 ԴԱՎԻԹ ՀՐԱՉՅԱՅԻ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ ( ՀՀ ԱԺ պատգամավոր)
Բանակցային գործընթացն իր ձեռքը վերցրեց ԱԱ փոխնախարար Գ.Գրիգորյանը: Նրան օգնում էին, առաջին հերթին, Հ.Բաբուխանյանը (պատգամավոր «Իրավունք եւ միաբանությունից»), պատգամավոր Ա.Հակոբյանը («Միասնություն»), ժուռնալիստ Տիգրան Նազարյանը, որը, ինչպես ինձ ասաց, լսելով դեպքի մասին, տնից շտապել էր դահլիճ՝ ավելի ուշ: Նա նույնպես շատ ակտիվ էր, ըստ ամենայնի, ճանաչում էր ահաբեկիչներից գոնե Նաիրիին / գ.թ. 8. /
.
Դահլիճի հետ կապը պահպանում էին առաջին հերթին ԱԱ փոխնախարար Գ. Գրիգորյանը, պատգամավոր Հայկ Բաբուխանյանը եւ ժուռնալիստ Տիգրան Նազարյանը: Ձեր հաջորդ հարցին պատասխանում եմ, որ ինչքան հիշում եմ՝ դահլիճում էր, հարցուպատասխանից առաջ, ժուռնալիստ Տ.Նազարյանը: Ինքը դեպքից առաջ, որքան հիշում եմ իր հետ ունեցած զրույցից (որովհետեւ ես զարմացած էի, թե նա ինչպես հայտնվեց դահլիճում, մոտ 1-2 ժամ հետո ներխուժումից եւ հայտնեցի նրան իմ հիացմունքը՝ իր քաջության համար, որովհետեւ նա չէր եկել նկարահանելու, այլ, իր ասելով, մեզ հետ գտնվելու), դեպքից առաջ, չեմ հիշում՝ երբ, գնացել է տուն, որպեսզի նախապատրաստվի ժ. 24-ի «Հայլուրին», որն ինքը պիտի վարեր: Քնած է եղել տանը, իմացել է դեպքի մասին եւ եկել է ԱԺ, մտել դահլիճ, ուր եւ մնաց մեզ հետ մինչեւ վերջ: Նրա հարաբերություններից, ահաբեկիչների հետ ունեցած, ստացվում էր այն տպավորությունը, որ իրար ճանաչում են, գոնե՝ Նաիրի կոչեցյալի հետ: / գ.թ. 19./
.
հ.9 գ.թ. 42-47 ՄԱՐԱՐՅԱՆ ԱՆԴՐԱՆԻԿ (ՀՀ ԱԺ պատգամավոր, այժմ ՀՀ վարչապետ)
Հետո ներս թողեցին նաեւ Տիգրան Նազարյանին «Հայլուրի» թղթակցին, որը նույնպես բանակցում էր դրսի հետ: / գ.թ. 44./
.
հ.9 գ.թ. 162-167 ՍԵՅՐԱՆ ԱՎԱՅԱՆ ( ՀՀ ԱԺ պատգամավոր)
Գիշերը, ճշգրիտ ժամը չեմ հիշում, դահլիճ եկավ Տիգրան Նազարյանը: Գիշերվա ընթացքում դրանից հետո դուրս էին գալիս ու ներս գալիս Գ.Գրիգորյանը, Հայկ Բաբուխանյանը եւ Տիգրան Նազարյանը: / գ.թ.164 /
.
հ. 10 գ.թ. 12-19 Դավթյան Գևորգ ( ՀՀ ԱԺ պատգամավոր)
Բանակցությունների աշխատանքները կազմակերպում էր և´ ՀՀ ԱԱ փոխնախարար Գ.Գրիգորյանը, և´ ես անձամբ տեսել եմ և տեղյակ եմ, որ Ն.Հունանյանը բանակցում էր լրագրող Տիգրան Նազարյանի հետ, բայց գիտեմ, որ այլ բանկացություններ էլ են եղել, / գ.թ.12 /:
.
Ավելացնեմ, որ դահլիճ ազատ ելումուտ էին անում ՀՀ ԱԱ փոխնախարար Գ.Գրիգորյանը, պատգամավոր Հ.Բաբախանյանը և լրագրող Տիգրան Նազարյանը / գ.թ.16 / :
.
Հ. 10 գ.թ. 48-50 Անդրանիկ Մանուկյան (ՀՀ ԱԺ պատգամավոր)
Հ.Հարությունյանի հետ ծանոթացել եմ 1999թ. հոկտեմբերի 26-ին, ԱԺ շենքում, ինձ ծանոթացրել է լրագրող Տիգրան Նազարյանը, որն ասում էր, որ Հարությունյանը Հայաստանի սկաուտական շարժման լիդերն է , / գ.թ. 48 /:
.
հ.10 գ.թ.139-143 Գագիկ Մկրտիչի Խաչատրյան
Սկսվեց բանկացությունների գործընթացը, որը տևեց շատ երկար: Այդ ընթացքում նրանք բանակցեցին Ալեքսան Հարությունյանի, այնուհետև նախագահի հետ: Բանակցային ամբողջ ընթացքին մասնակցում էր Գ.Գրիգորյանը և «հայլուրի» հաղորդավար Տ.Նազարյանը, որին ես դահլիճում տեսել եմ դիակները տանելուց հետո, / գ.թ. 143 /:
.
հ.10 գ.թ.149-154 Գրիգոր Հարությունյան
Նաիրի Հունանյանը բջջային հեռախոսով զանգահարում էր տարբեր մարդկանց, մասնավորապես նշվում էին անուններ Տիգրան, Հրանտ...
Նաիրի Հունանյանը հաճախակի զրուցում էր Տիգրան անունով հեռուստալրագրողի հետ առանձին, դահլիճի հետևի մասում (լրագրողներին հատկացված տեղում) / գ.թ. 150 /:
.
Հ.11 գ.թ 15-18 ՍԱՄՎԵԼ ՌԱՖԻԿԻ ԱՎԵՏԻՍՅԱՆ
Դահլիճում գտնվելու ընթացքում Ն.Հունանյանը շարժվում և շատ ցածրաձայն խոսում էր լրագրող Տիգրան Նազարյանի հետ, / գ.թ.17 /
.
հ.9 գ.թ. 27-31 ՀԱԿՈԲՅԱՆ ՌՈՒԲԻԿ
Ն. Հունանյանը, չեմ կարող ասել՝ ում միջոցով, բայց փորձում էր կապվել ինչ-որ «Տիկո»-ի հետ, իսկ ինձանից, Ռ. Շառոյանից, Մ.Մաթեւոսյանից պահանջում էր կապվել Հ. Մարգարյանի հետ, / գ.թ. 30./
.
հ.12 գ.թ. 1-3 ԲԱՐԽՈՒԴԱՐՅԱՆ ԼԵՎՈՆ
Ես այդ ժամանակ դեռ գտնվում էի իմ տեղում, պառկած վիճակում եւ լսում էի, թե ինչ են խոսում ահաբեկիչները: Մասնավորապես՝ նրանցից մեկն, ամենայն հավանականությամբ, Նաիրին քաղաքային ցանցի հեռախոսով եւ պատգամավորներից հավաքած բջջային հեռախոսով ինչ-որ մարդկանց զանգահարեց: Հիշում եմ, որ նա խոսել է Հրանտ Մարգարյանի հետ: Լսել եմ նաեւ Տիկո անունը: Այդ ընթացքում նրա ասածի իմաստը հետեւյալն էր: Իրենք արդեն իրենց արածն արել են, ամեն ինչ եղել-վերջացել է եւ մարդկանց էր կանչում, ժողովրդին էր ուզում բերեին ԱԺ, / գ.թ. 2. /:
.
հ. 12 գ.թ. 6-9 ՌՈԼԱՆԴ ԴԱՆԻԵԼԻ ՇԱՌՈՅԱՆ
.
Հիշում եմ, որ արդեն բավականին ուշ դահլիճ եկավ լրագրող Տիգրան Նազարյանը, որը նույնպես զբաղված էր բանակցություններով, խոսում էր Նաիրիի հետ, փորձում էր նրան հանգստացնել, համոզել որ հանցագործները հանձնվեն: Գիշերը երբ արդեն դուրս էին հանում զոհվածներին, մենք իմացանք, որ բանակցությունների է եկել Ալիկ Հարությունյանը, Նաիրին՝ Գրիգորի Գարեգինովիչի եւ մյուսների ուղեկցությամբ, դուրս եկավ դահլիճից՝ բանակցելու, /գ.թ.8 /:
.
հ.12 գ.թ. 17-22 ԶԱԴՈՅԱՆ ԴԱՎԻԹ ՄՆԱՑԱԿԱՆԻ
.
Նա խոսակցություն ունեցավ նաեւ, եթե չեմ սխալվում, 2 անգամ Ալիկ Հարությունյանի հետ: Նրան նույնպես հրավիրում էր բանակցությունների: Նա նաեւ զանգահարեց Տիգրանին եւ հրավիրեց խոսելու, որոշ ժամանակ հետո Տիգրանը եկավ եւ նրանք նախագահությունում պատի տակ, նստեցին գետնին եւ սկսեցին զրուցել: Ես այդ ժամանակ իմացա, որ Տիգրանը թղթակից Տիգրան Նազարյանն էր, / գ.թ. 19./:
.
Հ. 12 գ. թ.187-197 Տիգրան Նաղդալյան
Անվտանգության մարմինների խնդրանքով մեր աշխատակից Տիգրան Նազարյանը գնացել է ԱԺ եւ որպես Ն.Հունանյանին ճանաչող, մտել է դահլիճ՝ վերջինիս հետ խոսելու եւ լիցքաթափելու համար, /գ. թ. 189/:
.
Հ.13 գ.թ. 143-144
Գիշերվա ընթացքում դահլիճ եմ զանգել 2-3 անգամ եւ հիմնականում զրուցել եմ այնտեղ գտնվող Տ.Նազարյանի հետ ... Տ.Նազարյանին փոխանցել Նաիրիին այլ հեռուստաընկերություններով եթեր տրամադրելու առնչությամբ Նախագահի մոտ ստեղծված անհանգստությունն ու խնդրել հնարավորության սահմաններում հետագայում կանխել դա, / գ. թ. 144ա./
.
հ.13 գ.թ. 59-62 ՍԱՀԱԿՅԱՆ ՍՈՒՐԵՆ (Սա Տիգրան Նազարյանի ընկերն է, նաև հանդիսացել է ՀԱՀ-ի աշխատակից:
Կարծում եմ՝ Տ.Նազարյանի մասին որոշակի կարծիք կազմելու համար, արժե ուշադիր կարդալ այս անձնավորության ցուցմունքն: Այդ իսկ պատճառով, այն կներկայացնեմ՝ քիչ ավելի ուշ _Վ.Ղ.)
.
հ.13 գ.թ. 77-79 ՆԱՐԻՆԵ ՀԱԿՈԲԻ ԴԻԼԲԱՐՅԱՆ
Ն.Հունանյանենց սեղանի շուրջ՝ բացի իրենից նստած էին եւս մի քանի հոգի, որոնց ես չեմ ճանաչել, դրա համար չեմ կարող ասել՝ ովքեր էին: Ես որքան հիշում եմ՝ երկուշաբթի օրը (հոկտեմբերի 25-ին, համաձայն մեղադրական եզրակացության, այդ օրը տեռօրիստները ԱԺ-ում վերջնական տեսքի են բերել, իրենց գծագրերը (քարտեզները), որոնցում մանրամասն նշել էին պատգամավորների և կառավարության աշխատակիցների տեղերը, ինչպես նաև ոստիկանական պահակակետերն ու թիկնապահների գտնվելու հավանական վայրերը_Վ.Ղ.) ես Ն. Հունանյանին տեսել եմ ԱԺ-ում՝ Հ1-ի աշխատակից Տ. Նազարյանի հետ. այդ օրը ես տեսել եմ նաեւ Էդո Գրիգորյանին, /գ.թ. 77 /
.
հ. 13 գ.թ. 83-84 ՎԻԿՏՈՐԻԱ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆ
Տիգրան Նազարյանի համար միայն կարող եմ այն ասել, որ երբ ես երեկոյան զանգահարում էի ԱԺ նիստերի դահլիճ Նաիրի Հունանյանի հետ հեռախոսազրույց անցկացնելու համար, հեռախոսափողը վերցրեց Տիգրան Նազարյանը: Նա, վերցնելով հեռախոսը, ասաց, որ Նաիրի Հունանյանը զբաղված է, երբ ես ասացի որ Հունանյանի հետ նախորդ հեռախոսազրույցի ընթացքում պայմանավորվածություն է եղել, որ նա պատասխանի մեր մի քանի հարցերին, Տիգրան Նազարյանը նրան կանչեց հեռախոսի մոտ: Իսկ Նաիրի Հունանյանն էլ պատասխանեց մեր մի քանի հարցերին, /գ.թ.84/
(Այսինքն՝ Տիգրան Նազարյանը հնարավորություն է ունեցել անձամբ որոշելու, թե զանգահարողներից ո՞ւմ ինչ պատասխանի, հեռախոսափողը տրամադրի՞ տեռորիստներին, թե՞ ոչ _Վ.Ղ.)
.
հ.13 գ.թ. 86. ԼԻԼԻԹ ԱՇՈՏԻ ԲԼԵՅԱՆ
ՀԱՐՑ - Դուք Ձեր 03.11.99 թ.-ի ցուցմունքում նշել եք, որ 27.10.99 թ.-ին ժամը 16.40-ին երբ մտել եք ԱԺ ուշացումով միջանցքի բազկաթոռներին նստած է եղել «Հայլուրի» թղթակից Տիգրան Նազարյանը եւ ոստիկանի հագուստով մեկ անձնավորություն:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Ես դժվարանում եմ 100 տոկոսով ասել, որ այո', իսկապես տեսել եմ Տիգրան Նազարյանին, քանի որ հիմնվում եմ տեսողական հիշողության վրա... Նորից եմ կրկնում, որ դահլիճ մտնելիս շատ էի շտապում (ուշացել էի մոտ 10 րոպե), եւ շատ թռուցիկ եմ նայել միջանցքին: Որքան հիշում եմ, միջանցքում կար չորս սեղան՝ իրենց բազկաթԳոռներով, եւ եթե չեմ սխալվում, դահլիճի երկրորդ դռան դիմացի բազկաթԳոռներին, կարծեմ, երկու լրագրող էին նստած, որոնցից մեկը, ինչքան հիշում եմ, Տիգրան Նազարյանն էր, / գ.թ.86./:
.
հ. 13 գ.թ. 138-140 ՀԱԿՈԲ ՍԱՐԳՍՅԱՆ (դեպքի օրը այս աննձը, ԱԺ-ում Տիգրան Նազարյանի օպերատորն է եղել_Վ.Ղ.):
Նիստը սկսվելուց ես մտա դահլիճ: Տիգրանը նույնպես դահլիճում էր: Նկարեցի մինչեւ ժամը 16-ը: Ժամը 16-ից 16.10-ի սահմաններում Տիգրանը դահլիճում մոտեցավ ինձ եւ ասաց, որ մեր մեքենան եկել է եւ ինձ է ուզում: Տիգրանն ասաց, որ նկարված կասետը հետս տանեմ Հայլուր, հետո ինքը կբարձրանա: / գ.թ.139/ (այս ցուցմունքը խոսում է այն մասին, որ Տ.Նազարյանը մնացել է ԱԺ-ում, ինչ մասին հայտնում են բազմաթիվ վկաներ, որ դեպքի նախորդող պահերին նրան տեսել են ԱԺ-ում_Վ.Ղ.)
.
Հատ. 14 գ.թ. 8-11 ԲԵԳԼԱՐՅԱՆ ԿԱՄՈ ԼԻՄԱՔՍԻ (սա Ն.Հունանյանի Մոսկվայաբնակ ընկերն է : Դեպքին նախորդող օրերին եղել է նաեւ Ն.Հունանյանի տանը _Վ.Գ.)
Ինձ զանգահարեց մի տղա, ներկայացավ որպես Տիգրան եւ խնդրեց հանդիպել: Հանդիպեցինք օպերայի մոտ, նա ասաց, որ ինքը Նաիրիից գրություն է բերել (այդ գրությունը Նաիրին դեպքի օրը երեկոյան, ԱԺ դահլիճում իր ծոցատետրի հետ միասին փոխանցել էր Տ.Նազարյանին: Ի դեպ, ըստ չպարզաբանված հանգամանքների, Ն.Հունանյանի մոտ եղել է ԱԱՆ աշխատակցի վկայական, որը նա հանձնել է Տ.Նազարյանին_Վ.Ղ.), որպեսզի ես գնամ նրանց տանից վերցնեմ օծանելիքը եւ նրա հորը տամ 2 հազար ԱՄՆ-ի դոլլար գումար: Այդ տղան ներկայացավ որպես Տիգրան Նազարյան՝ Նաիրիի ընկեր: Նրա ասելով՝ նշել եմ նրա հեռախոսահամարները՝ 40-94-80, (սա Տիգրան Նազարյանի ձեռքի հեռախոսի համարն է _Վ.Ղ.), / գ.թ. 11/:
.
Հատ. 15 գ.թ. 88-91 Քյարամյան Մարգո Քյարամի (Տ.Նազարյանի զոքանչն է)
Հարց - Ասացե´ք, ո՞ր ժամին է խոսել Տիգրանը հեռախոսով եւ ի՞նչ է խոսել:
Պատասխան – Տիգրանը ինձ մոտ հեռախոսով չի խոսել:
Հարց - Այսինքն, նա ստացվում է, որ ննջարանում է խոսել, ճի՞շտ է, թե՞ ոչ:
Պատասխան – Նա չի խոսել, նա քնել է:
Հարց - Այդ դեպքում ով է պատասխանել ժ. 16:30-ի զանգին եւ ո՞վ է խոսել, երեխա՞ն, 2 տարեկան է:
Պատասխան – Ոչ մեկը չի խոսել եւ զանգ էլ չի եղել (իրականում այդ ժամանակահատվածում զանգ եղել է):
Հարց - Արմենտելի տեղեկանքի համաձայն այդ օրը այդ ժամին զանգ է եղել եւ խոսակցություն՝ 40-45 վայրկյան, ո՞վ է խոսել, դո՞ւք, թե՞ Տիգրանը:
Պատասխան – Ո´չ զանգ է եկել, ո´չ ես եմ խոսել, ո´չ է Տիգրանը:
Հարց - Ասացեք, դուք ննջարան մտե՞լ եք, երբ Տիգրանը ներսում էր, իսկ հեռախոսը իր մոտ էր, թե՞ ոչ:
Պատասխան – Ո´չ, Տիգրանը, որ ներսում էր, ես ներս չեմ մտել ննջարան, թե հեռախոսը իրեն մոտ էր, թե ոչ, ես չգիտեմ:
Հարց - Ասացե´ք, Տիգրան Նազարյանը երբ տուն եկավ, նրա հետ մարդ կա՞ր, թե՞ ոչ եւ անմիջապես քնե՞ց, թե՞ ոչ, երեխան այդ ժամանակ քնա՞ծ էր, թե՞ ոչ:
Պատասխան – Նրա հետ մարդ չի եկել, իսկ երեխան այդ ժամանակ քնած էր, եւ նա տուն գալուց հետո ոչ մի բանով չի զբաղվել, անմիջապես մտել է ննջարան ու քնել, / գ.թ. 11/:
(մոտ 3 ժամ տևած այս հարցաքննության ընթացքում քննիչին ոչ մի կերպ չի հաջողվում, Տ.Նազարյանի զոքանչից մեկ բառ ավելին լսել, ինչպես նկատում ենք, նա ծրագրավորված ռոբոտի պես կրկնում է 3 բառ՝ «հեռախոզազանգ չի եղել, Տիգրանը հեռախոսով չի խոսել, նա քնած է եղել» : Եվ սա յան դեպքում, երբ 2 հեռախոսազանգ է եղել _Վ.Ղ.)
.
Հատ. 31 գ. թ. 140-145 Ալեքսան Հարությունյան (սույն քր.գործով նախկին ամբաստանյալ)
Գ.Գրիգորյանն ասաց, որ կարծես հաջողվել է նրանց (տեռորիստների) մոտ վստահություն ներշնչել, եւ որ նրանք մոտ են հանձնվելուն: Գ.Գրիգորյանն ասում էր, որ Տիգրան Նազարյանը շատ է օգնում գործին... «Դրանից հետո Գ.Գրիգորյանն (նկատի ունի ԱԱՆ փոխնախարարինին_Վ.Ղ.) ու Տ.Նազարյանը ինձ տարան մի այլ սենյակ եւ ինստրուկտաժ արեցին, թե ինչպես ինձ պահեմ, ինչ խոսեմ, այդ սենյակը ԱԱՆ-ի «հատուկ» սենյակի ընդունարանն էր: (Ուշադրություն դարձրեք, փաստորեն Տ.Նազարյանը, ԱԺ-ում ոչ միայն, իր ընկեր ահաբեկչի հետ է աշխատել, այլ նաեւ ԱԱ փոխնախարարի հետ միասին հատուկ ծառայություններին հատուկ գործունեությունն է ունեցել_Վ.Գ.) : Հետո ինձ նա եւ Տիգրան Նազարյանը, որը ինձ վստահեցրեց, որ ոչ մի վտանգ չի սպառնա ինձ, ուղեկցեցին այդ իրենց որոշած տեղը, /գ.թ. 141/:
.
Ես, Տիգրան Նազարյանը եւ Գրիգոր Գրիգորյանը իջանք ներքեւ: Ինձ թողեցին աստիճանների տակ, իրենք բարձրացան վերեւ: Մի քանի րոպե հետո, ինձ կանչեցին վերեւ: Իմ եւ Նաիրի Հունանյանի զրույցը տեղի ունեցավ, /գ.թ. 209/:
.
Հատ. 24 գ.թ. 57-64 ԴԵՐԵՆԻԿ ԲԵՋԱՆՅԱՆ
Երբ Նաիրին, Կարենը եւ Վռամը դարպասներով ներս են մտել, նրանցից մեկը, բայց ով չեմ հիշում, եթե չեմ սխալվում Նաիրին մոտիկացել է միլիցիային եւ այդ ժամանակ Նաիրին, նայելով ԱԺ-ի մուտքի կողմ, ձեռքը բարձրացրեց եւ գԳոռաց՝ «Հա, հա, գալիս ենք» եւ Կարենին ու Վռամին ասաց՝ «Արագացրեք, ուշանում ենք»: Ես այդ պահին նայեցի ԱԺ-ի մուտքի կողմ եւ դրա մոտ տեսել եմ մի տղամարդու, որը քայլելով էս կամ էն կողմ նայում էր Նաիրիենց ուղղությամբ: Ես ու Էդոն կանգնած էինք ԱԺ-ի պարսպի մոտ եւ այդ մարդը մեզանից բավականին հեռու էր եւ նրա դիմագծերը ես լավ չեմ տեսել: Նա միջին տարիքի, միջին հասակի մուգ գույնի մազերով եւ թրաշով (մորուքով եւ բեխերով) տղամարդ էր: Նրա հագին է եղել մուգ գույնի կոստյում: Երբ Նաիրին նրան գԳոռաց, որ գալիս ենք, այդ մարդը դռնով մտել է ԱԺ-ի շենք: Հետո, երբ արդեն դահլիճում եմ եղել, այդ մարդուն նմանեցրել եմ մի մարդու, որին Նաիրին դիմում էր Տիկո անունով: Նրանք մի քանի անգամ մյուսներից երկուսով առանձնացել եւ զրուցել են, /գ.թ. 62/:
.
Հատ. 26 գ.թ. 58-83 ՎՌԱՄ ԳԱԼՍՏՅԱՆ
Մինչեւ բանակցության գնալը դահլիճ էր եկել Տիգրանը, ազգանունը չգիտեմ, բայց ճանաչում եմ, նա էր հիմնականում Գ.Գ.-ի (Գրիգորի Գրիգորյանի) հետ ներս ու դուրս անում, մասնակցում բանակցությունների ստացվելուն, / գ.թ. 81/:
Վերը նշածս Տիգրանը Նաիրիի կամ դպրոցական կամ ուսանողական ընկերն է, կոնկրետ չգիտեմ, չեմ կարող ասել նա ակնոցներով է: Իմ իմանալով՝ նա դաշնակցությունից է, /գ.թ. 83 /:
.
Հատ. 33 գ.թ. 146-147 ՆԱԻՐԻ ՍՈՒՐԵՆԻ ԲԱԴԱԼՅԱՆ (սույն քր.գործով նախկին ամբաստանյալ)
Ես Նաիրի Հունանյանենց տանը եղել եմ երկու անգամ, որոնցից սեպտեմբերի վերջին տասնօրյակում եղած հանդիպման ժամանակ նա հաստատապես չի եղել: Ինչ վերաբերվում է առաջին անգամ Ն.Հունանյանենց տուն գնալուն, որը եղել է կամ հուլիսի վերջին, կամ օգոստոսի սկզբին, ապա այդ օրը ես նրանց տուն երբ մտել եմ, Տ.Նազարյանն անմիջապես հեռացել է տնից:
Ցուցմունքիս ուզում եմ ավելացնել, որ ես այժմ ստույգ հիշում եմ, որ դեպքի օրը՝ հոկտեմբերի 27-ին Ազգային ժողովի դահլիճին հարող միջանցքում ժամը 14.30-ից հետո ընկած ժամանակահատվածում անկյունի բազկաթոռներին միայնակ նստած տեսել եմ Տիգրան Նազարյանին: Ես նրան մոտեցա, բարեւեցի, հարցրեցի գործերից, որին նա շատ խուսափողական պատասխան տվեց սառը, ինչից ես հասկացա, որ նա հակված չէ ինձ հետ զրուցելու եւ իր մոտ չնստելով, միանգամից հեռացա:
Նազարյան Տիգրանի հետ կապված հիշում եմ նաեւ, որ երբ Նաիրի Հունանյանի հետ հանդիպեցինք ԱԺ տարածքում շենքից դուրս, աստիճանահարթակում, Նաիրին ինձ հարցրեց, թե արդյո՞ք շենքում է Տիգրան Նազարյանը, ինչին ես պատասխանեցի, որ այո, այդ օրը ես նրան տեսել եմ միջանցքում, /գ.թ. 146/: (Ինչպես նկատում ենք, Տիգրան Նազարյանն իրոք որ ԱԺ տարածքում, խուսափել է, Նաիրի Բադալյանի հետ շփումներ ունենալուց: Պատկերն ամբողջացնելու համար հարկավոր է հաշվի առնել, որ Նաիրի Բադալյանը՝ ապագա կասկածյալ կալանավոր էր, իսկ նրանց միասին տեսնողներն էլ՝ ընդամենը մի քանի ժամ հետո դառնալու էին ապագա տուժողներ կամ վկաներ:_Վ.Ղ.)
--------------------------------------------------------
Հատոր 19
ԱԺ ԴԱՀԼԻՃՈՒՄ ԽՈՍԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՁԱՅՆԱՐԱՌՈՒՄՆԵՐԻ ՎԵՐԾԱՆՈՒՄԻՑ ՀԱՏՎԱԾՆԵՐ, ՈՐՈՆՔ ԿԱՐԴՈՒՄ ՈՒ ԴՐԱՆՑ ԿԱՊԱԿՑՈՒԹՅԱՄԲ ՑՈՒՑՄՈՒՆՔՆԵՐ Է ՏԱԼԻՍ Ն.ՀՈՒՆԱՆՅԱՆԸ (ՏԻԳՐԱՆ, ՏԻԿՈ, ՏԻԿ. ԱՐՏԱՀԱՅՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ)
.
Ժամը 17:00-18:15 - «...Միացրու Տիկոի հետ....Ասա, եթե եթեր չգնա Նաիրին հերտ կանիծի... Շուտ արա..., Արա, շուտ արա Տիկոյին կապի ինձ հետ», «Էդ գալուբոյի համարը ո՞նց է - Ում Տիկոյի՞408-041
(Համարը հարցնողը Կարենի ձայն է, «Ում Տիկոյի» հարցը և դրան հետևած հեռախոսահամարը արտահայտում է Նաիրին: Այստեղ ուշագրավ է այն, որ մինչ այսօր Տ.Նազարյանը փորձում է Նաիրիի հետ հեռախոսազրույցներից Տ.Նաղդալյանի խուսափելու փաստը, որն, անշուշտ, հանելուկ է, կապել վերջինիս հասցեին կատարված արտահայտության հետ, ինչն այդպես չէ_Վ.Ղ.)
Ժամը 21:42 սղագրության 11-րդ էջ - «...Հա ,Տիկ դու՞ես ...Ինքը դուրս է եկել ...Վերցրու արի ...Բա իմ ասածն ի՞նչ է ...Տիգրան հիմա դուրս արի...», ...Տիկ ,արի Տիկ...» (Այս խոսակցությունը շատ ցաքուցրիվ է վերծանված ,և այն վերաբերում է լրագրող Տիգրան Նազարյանին, որ դուրս էր եկել և դահլիճ պիտի վերադառնար, _Վ.Ղ.): Ես նրան ասացի, որ գա դահլիճի վերջին դռան մոտ: Ուզում եմ նշեմ, որ Տիգրան Նազարյանը ներս ու դուրս է անում, հիմնականում Գրիգոր Գարեգինովիչի հետ միասին և ինչ-որ իմաստով կապավորի դերեր խաղում, / գ.թ. 38/:
Նույն տեղում -«...Տիկոի հետ էի խոսում» -արտահայտությունն, ըստ երևույթի, դարձյալ վերաբերվում է Տիգրան Նազարյանին:Ամփոփելով նշեմ, որ բացառությամբ Տիգրան Նաղդալյանն կապվելու փորձերից, մնացած ամբողջ ժամանակ իմ կողմից հոլովված Տիկո անունը վերաբերվում է միայն Տիգրան Նազարյանին, և որևէ երրորդ Տիգրանի հետ ես չեմ խոսել, /գ.թ. 38/:
ժամը 22:07-ից սկսած, Էջ 27, առաջին գաղտնալսում
Շահեն - Նաիրի ջան, ես մի հատ գնում եմ պրեզիդանտական, գործին օգնեմ:
Նաիրի - Չէ, Չէ: Խոսում ենք Շահեն: Մենք կապի մեջ ենք: Տիկոն նոր եկավ Ալիկի մոտից:
Իմ խոսակցությունն է Շահեն Կարամանուկյանի հետ: Նա առաջարկում է իր ծառայությունները նախագահի հետ կապի մեջ մտնելու համար, ես նրան ասացի, որ կապը ստեղծված է և գործում է, / գ.թ.51/:
---------------------------------------------------------
Հատոր 17 և 19
Հատվածներ ՏԻԳՐԱՆ ՆԱԶԱՐՅԱՆԻ ՎԵՐԱԲԵՐՅԱԼ Ն.ՀՈՒՆԱՆՅԱՆԻ ՑՈՒՑՄՈՒՆՔՆԵՐԻՑ :
Հատոր.17 ,գ.թ.16
-Անուշի հետ ծանոթացել եմ 1998թվ., երբ նա իմ համալսարանական ընկերներից Տիգրան Նազարյանի հետ միասին Ազգային հեռուստատեսության «1 լուր» ծրագրի վրա էին աշխատում: Ստույգ չեմ հիշում, բայց հավանաբար սեպտեմբերին, երբ նրանք Էդիկ Գրիգորյանի կատարած մի եզակի վիրահատության մասին նյութ էին պատրաստում եւ Էդիկն ուղիղ եթերով պիտի խոսեր, /գ.թ.16/:
հատոր 17 -Ամբողջ երեկոյի եւ գիշերվա ընթացքում մենք անընդհատ խորհրդակցել ենք պատգամավորների եւ կառավարության անդամների հետ իրավիճակից դուրս գալու եւ հետագա զարգացումների շուրջ: Շատ պատգամավորներ ներս ու դուրս են արել, եկել է նաեւ մի լրագրող ազգային հեռուստատեսությունից՝ Տիգրան Նազարյանը, որը ԱԱՆ նախարարի տեղակալին օգնում էր ՀՀ նախագահի ներկայացուցչի հետ մեր հանդիպումները կազմակերպելուն եւ կամ հեռախոսային կապ էր փորձում ստեղծել, /գ.թ. 18/:
(Ն.Հունանյանն այնպես է ներկայացնում Տ.Նազարյանին, կարծես՝ վերջինիս ընդամենը հեռուստաէկրանին տեսնելով է ճանանչում_Վ.Ղ.):
հատոր 17 -Իմ եւ նրա միջեւ մեր հանդիպումների ժամանակ ձեւավորվել էր իդեաների տեսակետից փոխվստահության հարաբերություններ: Սովորաբար ես ԱԺ շենք մտնում էի Տիգրան Նազարյանի օգնությամբ, նա էլ, իր հերթին, դա անում էր ԱԺ լրատվության բաժնում աշխատող Անուշի միջոցով, / գ.թ. 65/:
հատոր 17 -Ես Գ.Գրիգորյանին ասացի, որ ուզում եմ Ա.Հարությունյանի հետ հանդիպել: Տիգրան Նազարյանը նույնպես գիտի, որ ես ուզում էի հանդիպել Ա. Հարությունյանի հետ: Արդեն հավանաբար ուշ երեկոյան Գ. Գրիգորյանը եկավ Ա. Հարությունյանի հետ եւ տեղի ունեցավ իմ եւ Ա. Հարությունյանի հանդիպումը: Մենք միասին պայմանավորվեցինք, որ Գ. Գրիգորյանը կմնա դահլիճի դռների մոտ, իսկ Տ. Նազարյանը նստել էր ֆոյեից դեպի ցած իջնող աստիճանների գլխին, /գ.թ. 168-169/:
հատոր 17
ՀԱՐՑ - Կոնկրետ պատասխանեք՝ Նաիրի Հունանյան դուք զանգե՞լ եք, թե՞ ոչ ժամը 16.32-ին եւ 16.34-ին Տիգրան Նազարյանին:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Ես ստույգ չեմ հիշում, բայց շատ հնարավոր է, որ նիստի սկզբում նախագահողի կողմից վարչապետի ներկա գտնվելու հանգամանքը չհիշատակելուց հետո, ես փորձած լինեմ կապվել Տ.Նազարյանի հետ, նրանից հարցնելու համար, թե արդյո՞ք վարչապետը եկել է ԱԺ թե ոչ: Եթե խոսել եմ հետը, ապա նա դժվար ինձ կոնկրետ բան ասած լինի, այլապես մենք չէինք շարունակի ռադիո լսել: Դա նշանակում է նաեւ, որ Տ.Նազարյանը նույնպես չէր կարող տեղյակ լինել վարչապետի գալու մասին, կամ էլ երեւի շենքից դուրս է գտնվել, / գ.թ. 183/:
հատոր 19 -Բանակցային գործընթացում կապավորի դերում հանդես են եկել ԱԱՆ փոխնախարար Գ. Գրիգորյանը ու Տիգրան Նազարյանը, /գ.թ. 38/ :
հատոր 19 -Սոցապ. նախարար Ռ.Մարտիրոսյանը ցուցմունք է տվել այն մասին, որ Ն.Հունանյանը Տ.Նազարյանի միջոցով դիմել է իրեն «Հանրապետական» կուսակցության մեջ ընդգրկվելու համար, /գ.թ. 68/:
հատոր 19
Հարց՝ -Գ .Մանուկյանի ցուցմունքի համաձայն ընթացքում դահլիճ է մտել մի լրագրող, որը երկար ժամանակ առանձին խոսել, քննարկումներ է արել ձեզ հետ: Ո՞վ է եղել այդ լրագրող և ի՞նչ հարցերի շուրջ եք դուք առանձին խոսել:
Պատասխան՝ - Ես ոչ մի լրագրողի հետ ոչ մի բան չեմ քննարկել: Միակ լրագրողը, որ եկել է դահլիճ և մնացել է մինչև վերջ եղել է Տիգրան Նազարյանը: Մյուս բոլոր լրագրողների հետ ես հեռախոսով եմ խոսել, / գ.թ. 70/:
Հարց՝ - Պատգամավոր Դավիթ Հովհաննիսյանի ցուցմունքի համաձայն,ձեզ մոտ եղել է ծառայողական տոմս, որը ներկայացրել եք քննիչներին, իսկ մինչդեռ արձանագրությունում այդպիսի բան չկա նշված: Ի՞չ կարող եք ասել այդ առթիվ:
Պատասխան՝ - Ինձ մոտ նմանատիպ փաստաթուղթ չի եղել: Մի փոքրիկ, կարմիր ծոցատետր է եղել, որ ես տվել եմ Տիգրան Նազարյանին: Հավանաբար պատգամավոր Հովհաննիսյանը դա է տեսել: Քննիչներին որևէ փաստաթուղթ ցույց չեմ տվել, որովհետև եկող քննիչին անձամբ ճանաչում էի, / գ.թ. 70/:
(Կարծում եմ այս իրողություննառանձնակի ուշադրության է արժանի՝ 1. Նախ՝այն, որ այդ կարմիր ծոցատետրը Տ.Նազարյանն, իրոք վերցրել է, իսկ նախաքննության մարմնին փոխանցողը եղել է ԱԱ փոխնախարար ԳԳոռ Հակոբյանի, ի դեպ, Տ.Նազարյանն իր ցուցմունքներում չի թաքցնում որ ԱԺ դահլիճ մտնելուց առաջ իր հետագա անելիքները քննարկել ու ճշտել է ԳԳոռ Հակոբյանի հետ, բնականաբար հարց է առաջանում. արդյո՞ք ԱԱ աշխատակիցները Ն.Հունանյանին հենց՝ Տիգրան Նազարյանի միջոցով չեն վերահսկել: 2. Ինչպես նկատում ենք, հոկտեմբերի 28-ի առավոտյան՝ տեռորիստների հանձնվելուց առաջ, ԱԺ դահլիճ են հրավիրվել ՀՀ գլխ. դատախազության աշխատակիցներ, որոնց ղեկավարին մոտիկից ճանանչել է Հունանյանը, նա այդ մասին նաև դատարանում է հիշատակել, արդյո՞ք պատահականություն էր անձամբ տեռորիստի մտերիմ քննիչին հրավիրելու հանգամանքը, իսկ այս ամենն ավելի չարագուշակ երանգ չի՞ ստանում, երբ պարզվում է, որ ԱԺ «հրավիրված» այդ քննիչներին, որոնցից մեկը Ն.Հունանյանի մտերիմն է, ԱԺ դարպասների մոտից, մինչև դահլիճ ուղեկցողը եղել է, ոչ թե տարացքում գտնվող հարյուրավոր ոստիկաններից կամ ԱԱ աշխատակիցներից մեկը, այլ անձամբ ինքը՝ Տիգրան Նազարյանը_Վ.Ղ.:)
Հատոր.19
Հարց՝ - Հոկտեմբերի 25-ի ձեր հանդիպման և 26-ի ու 27-ի հեռախոսազանգերի ժամանակ դուք Տ.Նազարյանին ասե՞լ եք,որ 27-ին ձեզ հետ ԱԺ են մտնելու նաև այլ անձիք: Եթե այո, ապա ո՞ւմ անուններն եք տվել և ինչո՞վ եք պատճառաբանել նրանց՝ ԱԺ գալու անհրաժեշտությունը:
Պատասխան՝ - Որքան հիշում եմ, Տիգրանին ասել եմ,որ երեք անցագիր է պետք և կարծեմ նշել եմ, Կարենի և Վռամի մասին: Տիգրանին կարծեմ՝ չեմ ասել, թե ինչու համար ենք ուզում երեքով ԱԺ գնալ, և նա էլ հետաքրքրություն չի ցուցաբերել, / գ.թ. 80/:
- Առաջադրված բանավորհարցին պատասխանում եմ, ու նորից եմ պնդում, որ 1999թ. սեպտեմբերի 20-25-ը ընկած հատվածում, գուցե ավելի շուտ, Տիգրան Նազարյանը եղել է մեր տանը: Այդ ժամանակ մեր տուն է եկել նաև Ն.Բադալյանը և նրանք երկուսն էլ մեր տանն են գտնվել: Մոտ 15 րոպե հետո ես ստույգ չեմ հիշում, Տիգրանը, ավարտելով իր գործը, գնացել է: Որևէ արտառոց բան չեմ տեսնում այս ամենի մեջ, որովհետև Տիգրանի գալու մասին մեկ օր առաջ գիտեի, իսկ Բադալյանը պատահաբար է եկել: Այդ ժամանակ գործի հետ կապված որևէ խոսակցություն չի եղել: Հետևաբար, թե ինչու է Տ.Նազարյանը ժխտում և խուսափում այդ փաստից, չգիտեմ, ըստ երևույթին չի հիշում, / գ.թ. 80/:
(Այստեղից կարող ենք եզրակացնել, որ Տ.Նազարյանը, եթե նախապես չի իմացել նախապատրաստվող ահաբեկչության մասին, ապա այդ դեպքում նա առանց որևէ պատճառի, ինչը տվյալ դեպքում անհավանական է, մշտապես խուսափել է, Ն.Բադալյանի հետ առնչություն ունենալուց: Տես՝ Ն.Բադալյանի ցուցմունքը_Վ.Ղ.)
Հատոր.19 - Ես չեմ հիշում,թե Տիգրանն ինչպես է եկել դահլիճ, բայց դահլիճում եղած ժամանակ կատարել է տարբեր հանձնարարություններ, ներս ու դուրս է արել, ջուր, հաց, սիգարետ բերել, հեռախոսներին պատասխանել, իմ հանձնարարությամբ կապվել Ա.Հարությունյանի հետ և այլն, / գ.թ. 82/:
Հարց՝ - Տ.Նազարյանի ցուցմունքների համաձայն ձեր առաջին հարցը եղել է թե դրսում ի՞նչ է կատարվում, ժողովուրդը ի՞նչ ռեակցիա է տվել, որին ինքը պատասխանել է, որ վատ, քեզ ոչ ոք չի պաշտպանում...
Պատասխան՝ - Ես արդեն ասացի՝ ինչ եմ խոսել նրա դահլիճ մտնելուց հետո: Իսկ ինքնաթիռի մասին խոսակցությունը եղել է միայն Ա.Հարությունյանի հետ. / գ.թ. 83/:(Ըստ էության հարցին չի պատասխանում, բայց այստեղ ուշագրավը Տ.Նազարյանի ցուցմունքի՝ «...առաջին հարցը եղել է թե դրսում ինչ է կատարվում, ժողովուրդը ինչ ռեակցիա է տվել»: Տ.Նազարյանի դահլիճ մտնելուն պես Ն.Հունանյանի կողմից հնչեցրած այդ հարցը նկատել էին նաև բազմաթիվ պատգամավորներ, իսկ որ Տ.Նազարյանից է փորձել իմանալ, թե ինչ է կատարվում դրսում և ժողովուրդ հավաքվել է, թե ոչ, սա արդեն մտածելու տեղիք է տալիս_Վ.Ղ.)
Հատոր.19 - Դեպքի օրը Ն.Հունանյանի ձեռքում եղած թղթապանակի մեջ գտնվող և նրա կողմից կազմված՝ ՀՀ Ժամանակավոր Կառավարության ցուցակում Տիգրան Նազարյանը զբաղեցրել է ՝ 2-րդ տեղը, Էդիկ Գրիգորյանից հետո, / գ.թ. 235/(Ըստ ցուցակում գրված նախարարությունների հերթականության՝ (գ.թ. 234), կարող ենք եզրակացնել, որ նրանց համապատասխանաբար բաժին պիտի հասներ Ազգային Անվտանգության և Առողջապահության նախարարների պորտֆելները, համաձայնենք որ այստեղ, իրոք, տրամաբանություն կա_Վ.Ղ.):
_____________________________
.
Հատոր 17 գ.թ.175
03.1999 – 10.1999 ժամանակահատվածում 72-03-73 հեռախոսահամարից (Ն.Հունանյանի բնակարանի հեռախոսն է:) Տիգրան Նազարյանի բջջային հեռախոսին 409-480 ուղղված զանգերը, դրանց տևողությունը
--------------------------------------------------------------
....Օր........Ժամ..........Կանչի համարը.........խոս. տեւող
.
25.03.99....10:47..............409-480..................0:17
.
14.04.99 ....11:22..............409-480.................1:27
.
21.04.99 ....11:56..............409-480.................0:48
.
21.04.99 ....16:03..............409-480.................0:51
.
22.04.99 ....11:14..............409-480.................0:14
.
22.04.99 ....11:21..............409-480.................2:20
.
22.04.99 ....16:03..............409-480.................0:36
.
05.05.99 ....13:12..............409-480.................1:34
.
17.05.99 ....12:43..............409-480.................0:31
.
17.05.99 ....15:27..............409-480.................0:44
.
18.05.99.....12:32..............409-480.................0:20
.
18.05.99.....15:47..............409-480.................1:14
.
10.06.99.....11:33..............409-480.................1:58
.
14.06.99.....10:57..............409-480.................0:57
.
18.06.99.....09:43..............409-480.................0:58
.
21.07.99.....11:49..............409-480.................0:37
.
29.07.99.....16:04..............409-480.................0:09
.
29.07.99.....16:06..............409-480.................0:07
.
29.07.99.....16:51..............409-480.................0:06
.
13.08.99.....13:23..............409-480.................0:49
.
23.08.99.....15:59..............409-480.................1:21
.
24.08.99.....10:18..............409-480.................0:19
.
13.09.99.....13:33..............409-480 ................0:33
.
13.09.99.....15:03..............409-480.................0:17
.
13.10.99..11:57...........409-480.............5:45
.
25.10.99.....15:00..............409-480.................0:56
.
27.10.99..15:00..........409-480............5:00
.
27.10.99....16:32...............409-480.................0:18
.
27.10.99.....16:34..............409-480.................0:42
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
(Կարծում եմ քրեական գործում առկա «Արմենթել»-ի ներկայացրած ցուցակից Տ.Նազարյանին վերաբերող սույն հատվածն ուշադրության է արժանի ոչ միայն նրանով, որ Հունանյանների բնակարանից, Տիգրան Նազարյանի բջջայինին ուղղված զանգերը 5-ից 10 անգամ գերազանցում են մնացած բոլոր բաժանորդներին ուղղված զանգերից, այլ ինչպես նկատում ենք, «Արմենթելի» գրանցած ցուցակում այս 29 զանգերից միայն երկուսի դեպքում խոսակցությունը երկար տևել է. 1 . հոկտեմբերի 13-ին, այսինքն՝ ակաբեկչության նախնական ծրագրված օրը, որը նրանք հետաձգել են՝ 5 րոպե 45 վայրկյան և 2. հոկտեմբերի 27-ին, այսինքն ակաբեկչության օրը՝ 5 րոպե: Իսկ ցուցակի վերջին երկու տվյալները խոսուն ապացույցն են այն բանի, որ Տիգրան Նազարյանը ստում է, ասելով որ իբր դեպքի օրը ինքը ժամը 15-15:30-ի սահմաններում գնացել է տուն և անմիջապես քնել է, իսկ Ն.Հունանյանի հետ հեռախոսազրույց է ունեցել ընդամենը մեկ անգամ, այդ դեպքում ինչպես հասկանալ ժամը 16:32-ին՝ 18 վայրկյան և 16:34-ին՝42 վայրկյան տևած նրանց խոսակցությունները: Ուշադրության է արժանի նաև այն, որ ահաբեկիչները տնից դուրս են եկել, գնացել ու պայմանավորված տեղում հանդիպել են իրենց երկրորդ խմբին, զենքերից մեկը մեքենայի միջից տեղափոխել են «ՌԱՖ» մեքենան և դրանից հետո 15-20 րոպե պահանջվող ճանապարհ են անցել հասնելով ԱԺ, իսկ այնտեղ էլ մուտք են գործել միայն անցագրերը ստանալուց հետո և 17:06-ին մուտք գործեցին ԱԺ դահլիճ: Տեղի ունեցածը միանշանակ խոսում է այն մասին, որ տեռորիստները դահլիճ ներխուժելուց առաջ, տնից դուրս պետք է որ եկած լինեն առնվազն 25-30 րոպե առաջ, այսինքն՝ Տիգրան Նազարյանի հետ վերջին հեռախոսազրույցից անմիջապես հետո, իսկ իրար ետևից երկու կարճ զանգերը (18 և 42 վայրկյան) խոսում է այն մասին, որ Ն.Հունանյանը տնից դուրս գալու վերջին պահին երկու անգամ ինչ որ բան է ճշտել_Վ.Ղ.)
_____________________________
Հատոր 13, գ.թ. 59-62. ՍԱՀԱԿՅԱՆ ՍՈՒՐԵՆ ԱՐՏԱՇԵՍԻ ՀՀ ազգային հեռուստատեսության «Հայլուր», ռեժիսոր (սա Տիգրանի Նազարյան ընկերը, որի ցուցմունքը խոստացա ամբողջովին ներկայացնել_Վ.Ղ.)
.
15.12.99թ.
ժ.15.20-18.15
Քննիչ՝ Հ. Այվազյան
.
գ.թ.59. Ես՝ Սուրեն Արտաշեսի Սահակյանս ծնվել եմ 1969թ. Երեւան քաղաքում: 1986թ. ավարտել եմ Երեւանի N 139 անգլ. թեքումով միջնակարգ դպրոցը եւ Նույն թվականին ընդունվել Երեւանի Բրյուսովի անվան օտար լեզուների անգլիական ֆակուլտետը: 1987թ. զորակոչվել եմ Սովետական բանակի շարքերը, ծառայել եմ որպես հակաօդային պաշտպանության ստորաբաժանման կապի ծառայության պետ՝ կոչումս սերժանտ: (Կարծում եմ, արժե հիշել, որ Սովետական տարիներին «օտար լեզուների» գծով սովորող ուսանողների, որոնցից էին նաև Տ.Նազարյանն ու Ս.Սահակյանը, նկատմամբ ՊԱԿ-ը՝ /ԿԳԲ/ առանձնահատուկ թուլություն ուներ, իսկ եթե ավելացնենք այն, որ սառը պատերազմի տարիներին՝ բարձրագույն ավարտածները հակաօդային ստորաբաժանումում է ծառայել, ապա պատկերը կուրվագծվի_Վ.Ղ.): Նազարյան Տիգրանին ճանաչել եմ զորակոչման հենց առաջին օրվանից մինչեւ զորացրումը: Ծառայությունից հետո պահպանել ենք ընկերական մեր հարաբերությունները մինչեւ օրս: 1989թ. ծառայությունից հետո ավարտել եմ վերը նշված ինստիտուտը, աշխատել եմ 3 տարի Մոսկվայում (հետաքրքիր է չէ, իսկ միգուցե այսպես կոչված. «վիշիի շկոլայու՞մ»_Վ.Ղ.) 6 ամիս եղել եմ Լեհաստանում, ապա 1996 թվականից անցել եմ աշխատանքի ՀՀ Ազգային հեռուստատեսությունում, «Լրաբեր»-ում: Նաիրի Հունանյանին ճանաչել եմ որպես լրագրող աշխատանքի բերումով: Տիգրան Նազարյանի հետ ծառայել ենք Զապորոժիե քաղաքում: Որեւէ կուսակցության շարքերում չեմ եղել: «Լրաբեր» գործակալությունում անցել եմ աշխատանքի Նազարյան Տիգրանի առաջարկով:
ՀԱՐՑ - 27.10.99 թ.-ին եղել եք ԱԺ-ում, թե ոչ, եթե այո, ապա ինչ նպատակով եք գնացել, ում հետ, ինչպես եք մտել ԱԺ:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - 27.10.99 թ. Ժամը 13.00-ից 14.00-ը ընկած սահմաններում եղել եմ ԱԺ-ում Տիգրան Նազարյանի հետ հաղորդման համար ձայնագրելու համար, լրագրող Արմինե Անտիկյանի հետ: Երկուսս էլ մտել ենք անցաթղթով: Գնացել ենք մամուլի ծառայության սենյակներից մեկը, որտեղ ներկա էին Նազարյան Տիգրանը, Անուշ Հարությունյանը, Արմինե Անտիկյանը եւ ես: Այնտեղ եղել ենք մոտ 15-20 րոպե, որտեղից եւ դուրս ենք եկել Անտիկյանի հետ: Անցաթուղթը իջեցված էր մամուլի ծառայությունից: Անցաթղթի համար ասել էր Տիգրան Նազարյանը մամուլի ծառայությանը, որպեսզի մեզ համար իջեցվի անցաթուղթ:
ՀԱՐՑ - Բացի վերը նշված դեպքից՝ 27.10.99 թ.-ին դրանից առաջ եղել եք ԱԺ-ում, թե ոչ, եթե այո, ապա երբ եք եղել, ում հետ, ինչ նպատակով:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Դեպքերից 4 ամիս առաջ եմ վերջին անգամ եղել ԱԺ-ում, կամ 4 ամսից էլ ավելի, համենայն դեպս, նոր խորհրդարանի օրոք չեմ եղել: Գործի բերումով եղել եմ 1998-ի վերջերից մինչեւ 1999-ի մարտ-ապրիլ ամիսները:
ՀԱՐՑ - Ե՞րբ եք ծանոթացել Ն.Հունանյանի հետ, ինչ հանգամանքներում, ինչ հարաբերությունների մեջ եք եղել նրա հետ:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - 1998-ի սեպտեմբերից ՀՀ Ազգային հեռուստատեսությամբ ես եւ Տ.Նազարյանը սկսել ենք «1 լուր» ամենօրյա հաղորդաշարը, որի հաղորդումներից մեկի ժամանակ, երբ լուսաբանվում էր մի դատավարություն: Այդ դատավարության ժամանակ էլ ծանոթացել եմ Ն.Հունանյանի հետ: Դրանից հետո Ն.Հունանյանին մի քանի անգամ տեսել եմ ԱԺ-ում մեծամասամբ պատգամավորների հետ զրուցելիս:
Նաիրի Հունանյանի հետ մոտ հարաբերությունների մեջ չեմ գտնվել, ծանոթությունս եղել է Տիգրան Նազարյանի միջոցով:
ՀԱՐՑ - Դուք ո՞ւնեք բջջային հեռախոս, թե ոչ, եթե ունեք, ապա երբ եք այն ձեռք բերել եւ ո՞րն է համարը:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Բջջային հեռախոս ունեմ 1998 թվականի հոկտեմբերից: Հեռախոսը ներկայումս գրանցված է իմ անունով, համարը՝ 409-470: Տիգրան Նազարյանի հեռախոսահամարն է 409480: Հեռախոսները գրանցելիս երկու հեռախոսներն էլ գրանցել ենք Տ.Նազարյանի անունով, քանի որ իմ անձնագիրը ինձ մոտ չէր: Հետագայում իմ հեռախոսը վերագրանցեցի իմ անունով եւ այդպես է մինչեւ օրս: Վերագրանցումը եղել է 1999 թ. ամռան սկզբներին:
ՀԱՐՑ - 27.10.99 թ.-ին մինչեւ ԱԺ գնալը Դուք հեռախոսազրույց ունեցե՞լ եք Տ.Նազարյանի հետ, եթե այո, ապա քանի անգամ եւ ի՞նչ թեմայով եք զրուցել:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - 27.10.99 թ. Տ.Նազարյանը զանգահարել է ինձ եւ ասել է, որ իջեցված կլինի անցաթուղթ, որպեսզի մենք մտնենք ԱԺ: Դա եղել է կեսօրին մոտ: Ես նրան չեմ զանգահարել:
ՀԱՐՑ - ԱԺ-ից գնալուց հետո Դուք հեռախոսազրույց ունեցե՞լ եք Տ.Նազարյանի հետ, եթե այո, ապա քանի անգամ, ո՞ր ժամերին, ի՞նչ կապակցությամբ:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - ԱԺ-ից գնալուց հետո երեկոյան 7-ի սահմաններում Տ.Նազարյանը կապվեց ինձ հետ եւ խնդրեց, որ շտապ գնամ իրեն տնից վերցնեմ եւ բարձրանանք հեռուստատեսություն: Քանի որ քաղաքում արդեն տարածված էին լուրերը ասեկոսեների ձեւով, ես մեր աշխատանքի օպերատիվությունն ապահովելու համար ես շտապ գնացի Տիգրան Նազարյանին վերցրեցի տնից եւ գնացինք հեռուստատեսություն: ԱԺ-ից դուրս գալուց հետո մինչեւ երեկոյան 7-ը Տիգրան Նազարյանի հետ հեռախոսազրույց չեմ ունեցել: Իմ իմանալով նա գտնվել է տանը:
ՀԱՐՑ - Ձեզ է ներկայացվում «Արմենտելի» հաղորդագրությունը, որտեղ նշված է, որ Դուք 27.10.99 թ. ժամը 14.54-ին 28 վրկ., ժամը 16.22-ին 116 վրկ., 16.38-ին 49 վրկ. խոսել եք Տ.Նազարյանի հետ: Ինչ կասեք այս հակասության վերաբերյալ: (Նախ մինչև նրա պատասխանելը եկենք փաստենք, որ սրանով ապացուցվում է, որ ժամը 16:00-ից հետո Տ.Նազարյանի հեռախոսի վրա գրանցվել է 4 հառախոսազրույց, ինչը համառորեն փորձել են թաքցնել թե´ Տ.Նազարյանը, թե´ նրա զոքանչը, որոնք պնդում էին թե տանը քնած է եղել, և թե´ այդ զանգերից փորձում է հրաժարվել Ս.Սահակյանը: Հարց է առաջանում. -Եթե Տ.Նազարյանը որևէ պատժելի արարք չէր կատարել և իհարկե տանն էր եղել, ապա ինչու է խուսափել ու թաքցրել այդ անհերքելի փաստերը, միգուցե ամբաստանյալ՝ Դ.Բեջանյանը, լրագրող Լիլիթ Բլեյանն իրոք չեն շփոթել և դեպքի նախորդող պահերին նրան են տեսել ԱԺ-ում: Չեմ փորձում նրան վերագրել, բայց այնուամենայնիվ հիշեցնեմ, որ բազմիցս հրապարակավ արտահայտել եմ այն կարծիքը, որ ԱԺ դահլիճ մտած տեռորիստներից ոչ մեկը՝ պատգամավոր Արմենակ Արմենակյանին սպանելու համար տեխնիկապես հնարավորություն չեն ունեցել (տես՝ հոդվածը), հետևաբար պատգամավորին սպանողը պետք է կամ Ն.Հունանյանի բանդայի 6-րդ անդամը լիներ, կամ տեռորիստների թիկունքում, նրանց թողած հետքերը մաքրող, այսպես կոչված՝ «ուբԳոռչիկը», իսկ որ Ա.Արմենակյանը տեռորիստների դահլիճ մուտք գործելուց առաջ գտնվելիս է եղել միջանցքում և բնականաբար ակամայից վկա է դարձել դա հաստատ էր _Վ.Ղ.)
ՊԱՏԱՍԽԱՆ-Այս միջանկյալ հեռախոսազրույցները եղել են «Հայլուրի» եւ հեռուստատեսության աշխատանքների հետ կապված, որոնք լինում են ամեն օր եւ ես դեպքից մոտ 2 ամիս անց մտաբերել չէի կարող: Այդ օրը Տ.Նազարյանի հետ հեռախոսով պայմանավորվել ենք, որ ես իմ դրսի նկարահանումներն ավարտելուց հետո կզանգահարեմ նրան, իսկ նա կլինի տանը: Տ.Նազարյանին, իր զանգելուց հետո ես զանգել եմ եւ ասել եմ, որ դուրս գա: Ժ. 16.22 ես խոսել եմ Տ.Նազարյանի հետ մեր այդ պահին նկարահանվող հաղորդման հետ կապված, որը կոչվում էր «Ձեր գույքային իրավունքները», քանի որ կամ այդ կամ դրա մյուս օրը մենք պետք է մտնեինք մոնտաժի, իմ հիշելով նա կամ ճանապարհին էր կամ տանը: (Ինչպես նկատեցիք, Սուրեն Սահակյանը նշում է որ աշխատանքի բերումով ամեն օր բազմաթիվ կարճ տեւողության հեռախոսազանգեր են եղել եւ այդ պատճառով չեր կարող հիշել, սակայն քննիչի կոնկրետ նշված հեռախոսազանգի փաստը մատուցելուց հետո նա ոչ-թե պատասխանում է որ հնարավոր է ինքը չի հիշել, ինչը բնական կլիներ : Սակայն նա անմիջապես հիշում է թե խոսքը որ խոսակցության մասին է, ու նույնիս մանրամասներ է հիշում_Վ.Ղ.).
ՀԱՐՑ - Իսկ ինչ թեմայով եք զրուցել ժամը 16.30-ին 49 վրկ., եւ որտեղ էր Տ.Նազարյանը:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - 49 վրկ. մենք խոսել ենք մեր պատրաստվելիք հաղորդաշարի թեմաներով միայն, եւ միայն հեռուստատեսային աշխատանքների հետ կապված: Իմ զանգելուց ես հարցրել եմ նրա որտեղ լինելը, իսկ հեռախոսակապի վատ լինելու հետ կապված հնարավոր է, որ մեր զրույցը երկարած լինի: Եթե չեմ սխալվում, նա տանն էր կամ ճանապարհին:
ՀԱՐՑ - Այսինքն, 27.10.99 թ.-ին, երբ Դուք ժամը 16-ից հետո մինչեւ ժամը 16.38ր., երբ երեք անգամ խոսել եք Տ.Նազարյանի հետ, նա չի՞ ասել, որ ինքը տանն է, այդպես է թե ոչ:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Չեմ կարող ստույգ պատասխանել, թե մեր 16.38-ի խոսակցության ժամանակ նրա գտնվելու վայրը, քանի որ երկար ժամանակ է անցել:
.
Ցուցմունքը գրված է իմ ձեռքով, ճիշտ է, որի համար ստորագրում եմ՝
ՍՈՒՐԵՆ ՍԱՀԱԿՅԱՆ
___________________________________
.
Այժմ առաջարկում եմ ուսումնասիրենք անձամբ Տիգրան Նազարյանի, իր իսկ ձեռքով գրված ցուցմունքներին :
.
հատոր 12, գ.թ. 101-103
28.10.99թ. ժ. 20.00-22.30
ՆԱԶԱՐՅԱՆ ՏԻԳՐԱՆ ԷԴԳԱՐԻ (ՀՀ ազգային հեռուստատեսության «Հայլուր» լր. գործ. թղթակից-մեկնաբան )
Քննիչ՝ Ս. Ա. Հովհաննիսյան
. 1985 թվականին ընդունվել եմ ԵՊՀ բանասիրական ֆակուլտետի ռոմանագերմանական լեզուների բաժին: 2-րդ կուրսում ծանոթացա Նաիրի Հունանյանի հետ: Մեր ծանոթությունը վերածվեց ընկերության: 2-րդ կուրսն ավարտելուց հետո զորակոչվել եմ զինվորական ծառայության: Երբ վերադարձել եմ ծառայությունից ուսումս շարունակելու Նաիրին արդեն 5-րդ կուրսում էր: Իմ բանակում գտնվելու ժամանակ Նաիրին մի խումբ համախոհների հետ ստեղծել էին «Հայ ուսանողական դաշինք» կազմակերպությունը, որը ղեկավարում էր ինքը: Ես ինքս նույնպես ընդգրկվել եմ այդ կազմակերպության մեջ: Դեռ այդ ժամանակվանից ես Նաիրիի մոտ նկատել եմ առաջնորդի ընդգծված կերպար, երբ նա ինքն իրեն պատկերացնում էր միայն ու միայն առաջնորդի դերում: Քանի որ ես իմ էությամբ կոնֆլիկտներ չսիրող եմ եւ երբեք առաջնայնության չեմ ձգտել, իմ եւ Նաիրիի հարաբերությունները պահպանվել են որպես ընկերական, այն դեպքում, երբ մեր ընդհանուր շատ ընկերներ խզեցին իրենց հարաբերությունները Նաիրիի հետ: Նաիրին միաժամանակ Դաշնակցության անդամ էր եւ իր բնավորության արդյունքում կոնֆլիկտներ ստեղծեց ՀՅԴ ղեկավարության հետ եւ 1992-ի վերջերին կամ 1993-ի սկզբներին նրան վտարեցին Դաշնակցության շարքերից: 1993 թ. ամռանը Նաիրին 1 շաբաթով մեկնեց Եվպատորիա՝ մոր մոտ, քանի որ հայրն ու մայրն առանձին էին ապրում, սակայն վերադարձավ Եվպատորիայից 4 տարի հետո՝ 1997 թվականին: Նաիրին ոգեւորված էր եւ ցանկանում էր իր սեփական գործը հիմնել՝ հագուստի համար նախատեսված գունավոր տիպերի արտադրություն: Սակայն նրա ձեռնարկած գործն արդյունավետ չէր եւ նա մոտ 8.000 դոլար կորցրեց: Ներկայում այդ տիպերի ողջ խմբաքանակն իրենց տանն է եւ չի հաջողվում վաճառել: Դա անչափ հուսահատեցրել էր Նաիրիին: Գնալով նրա մոտ աճում էր դժգոհությունը երկրի ղեկավարության նկատմամբ: Նաիրին գտնում էր, որ Հայաստանում փոփոխություններ կարող էր իրականացնել միայն վարչապետ Վազգեն Սարգսյանը եւ գտնում էր, որ վարչապետը կամ չի ուզում վերականգնել երկրի տնտեսությունը, կամ չի իմանում, թե ինչպես: Եվ գտնում էր, որ պետք է վարչապետին շատ բաներ բացատրել: Նույնիսկ մեր վերջին զրույցի ժամանակ՝ ս.թ. հոկտեմբերի 26-ին նա տարբերակ էր փնտրում վարչապետին հանդիպելու եւ զրուցելու համար: (ուշադրություն դարձրեցիք՝ հոկտեմբերի 26-ին, այսինքն՝ դեպքի նախորդ օրը, այսինքն՝ հենց այն օրը, որ նրանց, մի քանի այլ սկաուտների հետ միասին բազմաթիվ լրագրողներ տեսել էին ԱԺ բուֆետում_Վ.Ղ.): Տանը նա անընդհատ կարդում էր տարբեր գրքեր տարբեր երկրների տնտեսական փորձի մասին, լուրջ ուսումնասիրել էր Սեւանա լճի պրոբլեմը, Հայաստանի անտառները վերականգնելու հարցը, ասում էր, որ Հայաստանում կան բազմաթիվ գյուտեր, որոնք կարող են տնտեսական մեծ աճ ապահովել երկրի համար: Նա անընդհատ ասում էր, որ վարչապետը երեւի չգիտի այս ամենը եւ, եթե ինքը նրա հետ հանդիպի, ապա վարչապետն անպայման կընդունի իր ասածները: (նկատենք, որ Տ.Նազարյանը շատ նրբանկատորեն փորձում է Ն.Հունանյանին ներկայացնել, իբրև՝ քաղաքական հողի վրա ինքնասիրահարված մի խելագարի_Վ.Ղ.): Նաիրին մշտապես զբաղվում էր քաղաքականությամբ: Նրան հաճույք էր պատճառում պատգամավորների, քաղաքական դեմքերի հետ շփումը: Այդ պատճառով հաճախ գալիս էր խորհրդարան: Մեկ-երկու անգամ եկել է Հմայակ Հովհաննիսյանին տեսնելու համար, որի հետ հին ընկերական հարաբերություններ ուներ: Մի քանի անգամ եկել է ՀՀ գլխավոր դատախազին տեսնելու, քանի որ իր ավագ քեռին բանտում էր եւ գործը վերաքննելու համար պահանջվում էր դատախազի մակագրությունը համապատասխան փաստաթղթի վրա, որպեսզի գործն ուղարկվի վերաքննիչ դատարան: Ես նրան մի անգամ էլ տեսել եմ դատախազության շենքի մոտ, որտեղ, եղբոր հետ, սպասում էին, հույս ունենալով, որ կարող են տեսնել Աղվան Հովսեփյանին:
Դաշնակցությունից վտարվելուց հետո Նաիրին որեւէ կուսակցության չի հարել: Երեկ 15.45-ին ես դուրս եմ եկել խորհրդարանի շենքից: Մինչ այդ Նաիրին ինձ զանգեց եւ հարցրեց՝ մնալու եմ կառավարության հարց ու պատասխանին, թե ոչ: Ասացի՝ ոչ: Ասաց՝ քեզ բան ունեմ տալու՝ վիդեո-սարք, ասացի՝ Նաիրի, գնալու եմ տուն՝ հանգստանալու, հագուստս փոխելու եւ Նորք բարձրանալու համար, քանի որ գիշերը եթեր ունեմ: Գնացի տուն եւ պառկեցի քնելու: 18.00 ընկերս զանգեց՝ ինձանից տեղեկություններ ունենալու: Իսկ ես, փաստորեն, ոչինչ չգիտեի: Լուրն ստանալուն պես անմիջապես բարձրացա Նորք, որտեղից զանգեցի ընկերոջս՝ ԱԱՆ աշխատակից Վահան Մանուկնին (հիշեցնեմ, որ Վահան Մանուկյանը ԱԱՆ հենց այն աշխատակիցն է, որը Ն.Հունանյանի Թուրքիա մեկնելու կապակցությամբ նյութեր էր նախապատրաստել_Վ.Ղ.) եւ ասացի, որ կարող եմ փորձել Նաիրիին համոզել՝ զենքը վայր դնել: Վահանն ասաց, որ կզեկուցի ղեկավարությանը, ինձ կպատասխանի: Մի քանի րոպեից զանգեց եւ ասաց, որ գալիս է իմ ետեւից: Մեքենայով իջանք ԱԱՆ շենքի մոտ, որտեղ մեքենան փոխեցինք եւ այլ մեքենայով գնացինք ԱԺ: ԱԺ-ում ինձ ընդունեց գեներալ Գոռ Հակոբյանը: Մոտ ՞՞ րոպե ինձ հետ զրուցեց, ուզում էր ճշտել՝ արդյոք ինձ վտանգ չի սպառնա, եթե մտնեմ դահլիճ: Ասացի՝ ոչ, քանի որ Նաիրին իմ վրա զենք չի բարձրացնի: Ապա նախագահի աշխատակազմի ղեկավար Ալեքսան Հարությունյանը հեռախոսով Նաիրիին ասաց, որ Տիգրանը եկել է եւ հեռախոսը փոխանցեց ինձ: Ասացի՝ ես եմ, կարո՞ղ եմ ներս գալ, Նաիրին ասաց՝ արի: Մոտավորապես 22-ի կողմերը մտա դահլիճ: Նաիրիի առաջին հարցն էր՝ ի՞նչ կարելի է անել: Ասացի՝ Նաիրի, քո պայմաններն ասա եւ հանձնվիր: Սկզբում առաջարկիս հետ նա համաձայնվեց, հետո հարցրեց, թե ի՞նչ պայմաններ դնի: Ասացի՝ բաց եւ հրապարակային դատ: Ասացի՝ եթե ժողովրդի համար ես այս ամենն արել, թող, որ ժողովուրդը քեզ դատի: Գնա մեկուսարան եւ սպասիր. եթե ժողովուրդը հավանություն է տալիս քո արարքին՝ կգա եւ կպահանջի քո ազատությունը, իսկ եթե ոչ՝ ապա ժողովուրդը քո կողմը չէ: Պայման դրեց, որ հանդիպի նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի հետ (Ուշադրություն դարձրեք, որ ըստ այս ցուցմունքի Ալիկն է Տիգրանին փոխանցում հեռախոսը, այսինքն մինչ այդ նրանք՝ Ալեքսան Հարությունյանի ու Նաիրին արդեն միմիանց հետ հեռախոսակապ են ունեցել, իսկ հաջորդ պահին Տիգրանը նշում է, թե նա Ալեքսան Հարությունյանի հետ կապվելու ցանկություն է ունեցել, եւ դա իր միջոցով է հայտնել : Այսինքն Նայիրին Ալիկի հետ հեռախոսակապ է ունեցել, բայց նրա հետ հանդիպել ցանկությունը Տիգրանի միջոցով է հայտնել_Վ.Ղ.): Ասաց, որ նրան կասի իր պայմանները: Ես գնացի Ալեքսան Հարությունյանի մոտ եւ ասացի Նաիրիի առաջարկի մասին: Ասացի նաեւ, որ ամենայն հավանականությամբ Նաիրին պահանջելու է ուղիղ եթեր եւ անձնական անվտանգություն: Ես եւ Գրիգոր Գրիգորյանը (ԱԱՆ) մտանք դահլիճ, Հարությունյանը մնաց միջանցքում: Գրիգորյանը ……. (ձեռագրում մի-քանի բառ չի հասկացվում_Վ.Ղ.) Նաիրիին, ապա երեքով դուրս եկանք միջանցք: Գրիգորյանը կանգնեց դահլիճի դռների մեջ, իսկ ես՝ աստիճանների մոտ: Նաիրին եւ Հարությունյանը զրուցեցին 20 րոպե: Ապա Հարությունյանը գնաց նախագահի մոտ՝ Նաիրիի պայմանները հայտնելու: Մենք նորից մտանք դահլիճ: Մոտ երկու ժամ հետո Հարությունյանն ասաց, որ եթե հանձնվելու պահանջը Նաիրին ընդունում է, ապա նրան եթեր կտրամադրվի եւ նրան կընդունի հանրապետության նախագահը: Ես Նաիրիին հայտնեցի այդ պահանջի մասին: Պայմանավորվածություն ձեռք բերվեց, որ Նաիրին գրավոր կներկայացնի իր ելույթի տեքստը, իսկ նախագահը հրապարակավ կխոստանա ապահովել Նաիրիի եւ իր խմբի անվտանգությունը: Առավոտյան 8.00 տեղի ունեցավ Նաիրիի եւ նախագահի հանդիպումը, որին ներկա էր նաեւ Ալեքսան Հարությունյանը: Ես եւ Գրիգորյանը նախագահի անվտանգության ծառայության պետի հետ միասին սպասում էինք նախասրահում: (Քոչարյանի անվտանգության պետի պարագան հասկանալի է, բնականաբար՝ ԱԱ փոխնախարարինը նույնպես, բայց կարծում եմ կհամաձայնեք, որ տվյալ դեպքում շատ տարօրինակ է Տ.Նազարյանի, իբրև լրագրողի այնտեղ գտնվելը_Վ.Ղ.) 8.35 Նաիրին եւ Հարությունյանը սենյակից դուրս եկան: Հարությունյանն ասաց, որ տեքստի վերաբերյալ նախագահը որոշ առարկություններ ունի եւ խնդրեց խմբի մյուս անդամների հետ համաձայնեցված տարբերակը հնարավորինս արագ հասցնել նախագահին, ինչը եւ արվեց: Ժամը 9-ի մոտ Նաիրին պահանջեց հեռուստացույց: Բոլորս դիտեցինք ուղիղ եթերը, որից հետո զենքը հանձնվեց: Դատախազության քննիչը մեկ առ մեկ գրանցեց ողջ զենքը եւ փամփուշտները: Ապա պատգամավորների ուղեկցությամբ բոլորս դուրս եկանք դահլիճից:
Բանակցությունների արդյունքում հաջողվեց խուսափել արյունահեղությունից, քանի որ իմ՝ դահլիճ մտնելու պահին դեռեւս հանձնվելու միտք չկար: Բանակցությունները վարվել են իմ եւ Գրիգորյանի միջոցով՝ Նաիրիի եւ Ալեքսան Հարությունյանի միջեւ: Բուն բանակցություններին ոչ ես, ոչ էլ Գրիգորյանը չենք մասնակցել եւ խոսակցության մանրամասներին տեղյակ չեմ:
.
Ցուցմունքը գրված է իմ ձեռքով, ճիշտ է, որի համար ստորագրում եմ՝
ՏԻԳՐԱՆ ՆԱԶԱՐՅԱՆ
.
հատոր 13, գ.թ. 53-58
15.12.99թ. ժ. 11.30-14.25
ՆԱԶԱՐՅԱՆ ՏԻԳՐԱՆ ԷԴԳԱՐԻ (ՀՀ ազգային հեռուստատեսության «Հայլուր» լր. գործ. թղթակից-մեկնաբան )
Քննիչ՝ Հ. Այվազյան
.
ՀԱՐՑ - Ձեր նախորդ ցուցմունքներում նշել եք, որ 25.10.99 թ.-ին հանդիպել եք ԱԺ-ում Նաիրի Հունանյանին, ինչպես, ում միջոցով էր նա մտել խորհրդարան:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Այդ օրը առավոտից ես գտնվում էի խորհըրդարանում, որտեղ կատարում էի իմ աշխատանքային պարտականությունները: Առավոտյան կողմ Նաիրին զանգեց ինձ եւ խնդրեց որեւէ մեկի միջոցով անցաթուղթ իջեցնել: Հարցրեցի՝ ե՞րբ ես գալու, ասաց՝ դեռ չգիտեմ, ասաց, եթե չեմ սխալվում, զանգի եմ սպասում, թե դրսում մարդ պիտի տեսնեմ, կամ նման բան, հիմա հստակ չեմ հիշում: Հաստատ չգիտեր՝ կգա՞, թե՝ ոչ: Ես ասացի մամուլի վարչության աշխատակցին, եթե չեմ սխալվում, Արմինեին, որի ազգանունը չգիտեմ եւ բարձրացա դահլիճ: Նաիրին եկավ մոտավորապես ժամը 17-ի կողմերը, համենայն դեպս այդ ժամին էր, որ ես դահլիճից դուրս եկա եւ նրան տեսա միջանցքում կանգնած:
ՀԱՐՑ - Կարող եք հիշել, մոտավորապես ժամը քանիսին է եղել Ձեր հեռախոսազրույցը:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Ես սովորաբար խորհրդարան եմ գնում մոտավորապես ժամը 11.00-11.30-ին: Մոտավորապես այդ ժամանակ էլ երեւի զանգեց: Ես արդեն խորհրդարանում էի, երբ նա զանգեց:
ՀԱՐՑ – Ի՞նչ նպատակով էր նա ուզում գալ խորհրդարան 25.10.99 թ.-ին:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Ոչ միայն այդ օրը, այլեւ միշտ Նաիրին ասում էր, որ մարդ պիտի տեսնի:
ՀԱՐՑ - Ինչ է, այդ մարդը չէր կարող նրան անցագիր իջեցնել, եթե այդ մարդուն պետք է նա տեսներ խորհրդարանում, ով է այդ մարդը:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Նաիրին երբեք իրեն տրված որեւէ հարցի կոնկրետ չէր պատասխանում: Եթե ես նման հարց տայի՝ նա էլի կոնկրետ բան չէր ասի: Կասեր, որ մի քանի հոգու պիտի զանգի, ուղղում եմ՝ տեսնի: Նա խորհրդարանում անուններով ավելի շատ մարդ էր ճանաչում, քան՝ ես: Բացի այդ՝ եռօրյայի ընթացքում պատգամավորները հիմնականում լինում են դահլիճում եւ դժվար է նրանցից որեւէ մեկին իր առանձնասենյակում գտնել: Ես, իհարկե, կարող էի ասել՝ դիմիր նրան, ում մոտ որ ուզում ես գալ, բայց այդ ժամանակ կստացվեր, որ ես չեմ ուզում նրա խնդրանքը կատարել:
ՀԱՐՑ - Կոնկրետ ի՞նչ նպատակով էր նա եկել 25.10.99 թ.-ին ԱԺ, եւ ընդհանրապես ինչո՞ւ էր նա գալիս ԱԺ:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Ամսի 25-ի համար, ինչպես նշեցի, նա ասաց, որ մարդ պետք է տեսնի, կոնկրետ ում՝ չեմ հարցրել, ինքն էլ չի ասել, իսկ ընդհանրապես Նաիրին գալիս էր խորհրդարան, քանի որ սկսած 88 թվից նա եղել է ակտիվ քաղաքականության մեջ եւ իրեն առանց քաղաքականության, առանց քաղաքական դեմքերի հետ շփումների չէր պատկերացնում: Նրա համար նույնիսկ ամենակենցաղային խոսակցությունն էլ քաղաքական նշանակություն ուներ: 1998-ի վերջերին, երբ գալիս էր խորհրդարան, կար երկու պատճառ: Առաջինը՝ որ պատրաստում էր «Ազատ բեմ» հաղորդաշարը, որը քաղաքական բնույթի էր եւ առնչվում էր հայոց ցեղասպանությանը եւ պահանջատիրությանը եւ երկրորդը՝ սպասվում էր երկրապահների համագումար, ինչով նա շատ էր հետաքրքրվում: Այն ժամանակ նրա խնդրանքով ես իրեն եւ Հովակիմ Հովակիմյանին ծանոթացրեցի Ռազմիկ Մարտիրոսյանի, Սմբատ Այվազյանի եւ Անդրանիկ Մարգարյանի հետ: Այդ հանդիպումը, եթե չեմ սխալվում 1999-ի հունվարին կամ փետրվարի սկզբին էր: Սմբատ Այվազյանն ու Անդրանիկ Մարգարյանը այն քան էլ չհետաքրքրվեցին Նաիրիի ասածներով, Ռազմիկ Մարտիրոսյանը, որն ավելի մեղմ մարդ է, ստիպված լսում էր նրան: Ընդհանրապես, նոր մարդկանց հետ շփվելիս, Նաիրին մոռանում էր, որ նախ իրենք նոր են ծանոթացել եւ երկրորդը՝ որ դիմացինները բավականին մեծ քաղաքական կշիռ ունեցող մարդիկ են եւ խոսում էր ինչպես հավասարը հավասարի հետ: Ես երբեք որեւէ պատգամավորի անունով չեմ դիմել, չնայած նրանք բոլորն էլ ինձ շատ լավ էին վերաբերվում, իսկ Նաիրին անմիջապես անցնում էր «դու»-ի: Այդ անգամ էլ նույն ձեւով իրեն պահեց եւ կարծում եմ, որ դա նրանց դուր չեկավ: Այդ նույն ժամանակ, եթե չեմ սխալվում, նա արդեն սկսել էր բանակցությունները Մոսկվայի թուրքական դեսպանության հետ՝ Թուրքիա մեկնելու եւ նկարահանումներ կատարելու վերաբերյալ եւ այնպես ստացվեց, որ երկրապահների եւ հանրապետականների I համագումարին նա չմասնակցեց: Հաստատ չեմ հիշում, պատճառը Թուրքիա մեկնե՞լն էր, թե այլ պատճառ կար, որ նա չմասնակցեր համագումարին, բայց դրանից հետո նրա հետաքրքրությունը երկրապահների նկատմամբ մարեց:
Հաճախ է եղել, որ ես եմ նրան առաջարկել գալ խորհրդարան, իսկ նա չի եկել: Օրինակ՝ նոր խորհրդարանի ղեկավարության ընտրության ժամանակ, ինչն, իմ կարծիքով, հետաքրքիր էր: Մի քանի անգամ եղել է, որ իմ խնդրանքով անցաթուղթ են իջեցրել, բայց Նաիրիին խորհրդարանում չեմ տեսել եւ չգիտեմ՝ նա եկել է, թե՝ ոչ: Մի քանի անգամ էլ ես չեմ խնդրել անցաթուղթ իջեցնել, բայց Նաիրիին տեսել եմ խորհրդարանում, այսինքն՝ նա ուրիշի միջոցով է մտել ԱԺ, ինչը զարմանալի չէր, քանի որ ԱԺ-ում նա շատ-շատերին էր ճանաչում:
ՀԱՐՑ - Եղե՞լ են դեպքեր, որ Ն. Հունանյանը մտնի ԱԺ առանց անցագրի:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Չեմ կարող ասել:
ՀԱՐՑ - 26.10.99 թ.-ին Ն. Հունանյանի հետ հեռախոսազրույց ունեցել եք, կամ նրան հանդիպել եք:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Հաստատ չեմ հանդիպել, իսկ հեռախոսով համարյա 100 % հիշում եմ, որ չեմ խոսել:
ՀԱՐՑ - 27.10.99 թ.-ին Ն. Հունանյանի հետ հեռախոսազրույց ունեցել եք թե ոչ, եթե այո, ապա ի՞նչ հանգամանքներում է դա եղել եւ ի՞նչ թեմայով եք զրուցել:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - 27.10.99 թ.-ին, ես առավոտից խորհրդարանում էի եւ կատարում էի իմ աշխատանքային պարտականությունները: 15.45-ին (գուցե մի քանի րոպե տարբերությամբ) դուրս եմ եկել խորհրդարանից: Դրանից առաջ Նաիրին ինձ զանգեց: Դա կամ 14.45-ին էր, կամ 15.45, հիշում եմ, որ նայեցի ժամացույցին: Հարցրեց՝ ինչ եմ անում, ասացի, որ պատրաստվում եմ դուրս գալ: Մեր հեռախոսազրույցը տեւել է մոտ 7-10 րոպե: Թեմայի մասին նախորդ ցուցմունքում արդեն նշել եմ: Այդ օրը մինչեւ դեպքերը նրա հետ այլեւս հեռախոսով չեմ խոսել:
ՀԱՐՑ – Ո՞վ է ներկա եղել Ձեր հեռախոսազրույցի ժամանակ, ի՞նչ հեռախոսով էր ձեզ հետ կապվել Ն. Հունանյանը:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Ոչ ոք ներկա չի եղել, խոսելու ժամանակ ես գտնվել եմ միջանցքում: Անմիջապես կողքիս ոչ ոք չկար: Մեր հեռախոսազրույցը ոչ ոք չի լսել: Նաիրին զանգահարել էր իմ բջջային հեռախոսի վրա (համարը 409-480):
ՀԱՐՑ - Դուք նշեցիք, որ մոտավորապես ժամը 15.45-ին դուրս եք եկել ԱԺ-ից, դրանից հետո ո՞ւր եք գնացել:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - նացել եմ տուն՝ 49 համարի երթուղային տաքսիով: Տուն հասել եմ մոտավորապես 16.20-16.30-ին: Տանը տղաս քնած էր եւ զոքանչս էր (Մարգո), Կինս՝ Հասմիկ Նազարյանը, աշխատանքի էր, որտեղից նա սովորաբար վերադառնում է ժամը 17-ի սահմաններում: Մտել եմ տուն եւ մոտ 5-10 րոպե հետո պառկել եմ քնելու, քանի որ գիշերը աշխատանքի էի: Արթնացել եմ մոտավորապես ժամը 18-ին, երբ մեր տան քաղաքային հեռախոսահամարով զանգահարեց իմ ընկեր Վահան Մանուկյանը, որը դրանից առաջ փորձել էր ինձ հետ կապվել բջջային հեռախոսով, բայց չէր կարողացել, քանի որ քնելուց առաջ ես հեռախոսի ձայնն իջեցրել էի: Քաղաքային հեռախոսազանգին կինս էր պատասխանել, որին Վահանը խնդրել էր ինձ շտապ արթնացնել: Ես հեռախոսը վերցրեցի, Վահանը հարցրեց. «Ի՞նչ տեղեկություն ունես»: Հարցրեցի. «Ինչի՞ մասին»: Ասաց. «Ի՞նչ է, դու ընդհանրապես ոչինչ չգիտե՞ս: ԱԺ-ն գրավել են»: Հարցրեցի. «Ո՞վ»: Ասաց. «Դեռ ոչինչ չգիտենք»: Ես անմիջապես զանգեցի «Հայլուրի» տնօրեն Արմեն Արզումանյանին: Հարցրեցի՝ Արմեն, ի՞նչ է պատահել, ասաց. «Դու ո՞ւր ես»: Ասացի՝ տանը: Ասաց. «Քեզ էինք փնտրում»: Հարցրեցի. «Ի՞նչ է պատահել, ո՞վ է մտել ԱԺ»: Ասաց՝ չգիտեմ, ասում են Նաիրի Հունանյանն ու հեռախոսը անջատեց: Հետագա գործողություններիս մասին նշել եմ իմ նախորդ ցուցմունքներում:
ՀԱՐՑ - Ում է պատկանում 409-470 բբջային հեռախոսը:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Իմ բանակային ընկեր, իսկ հիմա նաեւ՝ գործընկեր Սուրեն Սահակյանին /Ք. Ե. Արզումանյան 13շ, բն.10 հ. 63-59-27 _Վ.Ղ/ : ՀԱՐՑ - 27.10.99 թ.-ին Դուք նրան հանդիպել եք կամ նրա հետ հեռախոսազրույց ունեցել եք թե ոչ:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Այդ ժամանակ մենք մի հաղորդում էինք պատրաստում հողային օրենսգրքի մասին: Հաղորդման համար հարկավոր էր ձայն գրել, քանի որ նույն օրը երեկոյան ուզում էինք մոնտաժ անել: Ձայնը կարդում էինք ես եւ «Հայլուրի» աշխատակից Արմինե Անտիկյանը: Ես գիշերը «Հայլուր» պիտի վարեի, իսկ Սուրիկը պետք է գնար մոնտաժի: Խորհրդարանում աշխատում է «Հայլուրի» Betacam SP կամերան, որն անհրաժեշտ էր ձայն գրելու համար: Մեծ ընդմիջմանը ես խնդրեցի ԱԺ աշխատակազմի ղեկավար Տիգրան Բալայանի տեղակալ Գրիշային (ազգանունը չգիտեմ) Սուրիկի եւ Արմինեի անունով անցաթուղթ իջեցնել: Իրենք եկան, Անուշ Հարությունյանի սենյակում ձայնը գրեցինք եւ իրենք գնացին:
Սուրիկի հետ այդ օրը մի քանի անգամ հեռախոսով խոսել եմ՝ նախ, որ ԱԺ գա, հետո «Ար»-ում պետք է մոնտաժի համար պայմանավորվեր, հետո զանգեցի իմանալու՝ մոնտաժ տալիս են, թե՝ ոչ: Եվ 18.00-ից հետո, երբ խոսեցի Արմեն Արզումանյանի հետ, զանգեցի Սուրիկին (նա մեքենա ունի) եւ խնդրեցի շտապ գալ իմ ետեւից, որպեսզի վերեւ՝ ստուդիա, բարձրանանք:
ԱԺ-ում մեր ձայն գրելը տեւել է ամենաշատը 20 րոպե, որից հետո Սուրիկն ու Արմինեն գնացել են: Բայց ձայն գրելուց առաջ երեւի մի քսան րոպե էլ սպասել են ինձ, քանի որ մի կարեւոր գործի մասին զրուցում էի Անդրանիկ Մանուկյանի հետ:
Սուրիկը ԱԺ է եկել մոտավորապես 13.30-ին եւ գնացել է մոտավորապես 14.15: Դրանից հետո Սուրիկին կամ ես եմ զանգել կամ ինքն է զանգել մինչեւ Նաիրիի հետ, այսինքն՝ 15.45 խոսելը: ԱԺ-ում գտնվելու ամբողջ ընթացքում Սուրիկն ու Արմինեն կամ նստած են եղել միջանցքում, որտեղ ինձ էին սպասում, կամ գտնվել են Անուշի սենյակում:
ԱԺ-ից դուրս գալուց հետո, այսինքն՝ մոտ 16.00-ից մինչեւ 18.20-18.30-ը նրա հետ չեմ խոսել:
ՀԱՐՑ - Ինչպիսի փոխհարաբերությունների մեջ են եղել միմյանց հետ Ա. Հարությունյանը եւ Ն. Հունանյանը:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Վերջին 1-1,5 տարվա ընթացքում, իմ իմանալով, վատ: Նաիրին մի քանի անգամ դիմել էր Ալիկին՝ գործի ընդունվելու համար եւ, որքան ես գիտեմ, Ալիկը նրան ոչ մի կոնկրետ խոստում չէր տվել: Մի անգամ Նաիրին գնացել էր Ալիկի մոտ, մի անգամ էլ պատահաբար փողոցում՝ կառավարության շենքի մոտ էին հանդիպել, իր ասելով Ալիկը խնդրել էր զանգել իրեն: Նաիրին մի քանի անգամ զանգել էր, բայց քարտուղարուհին չէր միացրել, իսկ բջջային հեռախոսին Ալիկը չէր պատասխանել, հետո էլ համարն էր փոխել: Նաիրին շատ վիրավորված էր Ալիկից: Ասում էր՝ ծտի ուղեղ ունի եւ առաջինն Ալիկին է կախելու:
ՀԱՐՑ - 27.10.99 թ.-ին՝ դեպքերից հետո, ինչ հանգամանքներում են հանդիպել Ն. Հունանյանը եւ Ա. Հարությունյանը ԱԺ-ում, ինչի մասին են խոսել, Դուք խոսակցությանը ներկա եղել եք թե ոչ:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Նաիրին ու Ալիկը հանդիպել են ԱԺ դահլիճի միջանցքում: Նաիրին պնդում էր, որ ուզում է հանդիպել ՀՀ նախագահին կամ գոնե Ալիկին: Սկզբից ուզում էր, որ Ալիկը դահլիճ գա, ինչի մասին հեռախոսով նրան համոզում էր: Ասում էր. «Ալիկ, դու ինձ հարյուր տարի ճանաչում ես, կարո՞ղ է ես քեզ վրա ձեռք բարձրացնեմ, արի խոսենք»: Ալիկը երեւի չէր համաձայնվում դահլիճ մտնել: Վերջապես, պայմանավորվեցին հանդիպել միջանցքում: Դա երեւի կեսգիշերից հետո էր, բայց ժամը կոնկրետ չեմ հիշում: Մինչ հանդիպումը ԱԱ փոխնախարար Գ.Գրիգորյանը դուրս եկավ եւ խնդրեց հարակից միջանցքներն ազատել, որպեսզի ոչ մի զինվոր չլինի: Հետո եկավ Ալիկը: Նաիրին դուրս եկավ դահլիճից, դուռը բաց թողեց, իսկ դռան մեջ կանգնեց Գ. Գրիգորյանը: Ես կանգնեցի, ավելի ճիշտ՝ նստեցի աջ կողմի աստիճանների վրա: Նաիրին ու Ալիկը նստեցին միջանցքում դրված բազկաթոռներին: Մոտ 20 րոպե խոսեցին, թե ինչի մասին՝ ասել չեմ կարող, որովհետեւ իրենցից բավականին հեռու էի, իսկ իրենք ցածր էին խոսում: Մի անգամ միայն մոտեցա, հարցրեցի, թե ջուր ուզո՞ւմ են: Նաիրին ասաց՝ այո, դահլիճից երկու շիշ «Ջերմուկ» բերեցի եւ նորից գնացի իմ տեղը: Մի 20 րոպեից Ալիկն ու Նաիրին վեր կացան, Ալիկը գնաց նախագահի մոտ, խոստանալով, որ կզանգի, իսկ Նաիրին մտավ դահլիճ: Ներսում գտնվող պատգամավորները խնդրեցին իրենց էլ տեղեկացնել գործի ընթացքի մասին: Նաիրին ասաց, որ ինքն իր պահանջները Ալիկին հայտնել է: Ալիկը դրանք պետք է նախագահին ներկայացնի եւ պատասխան տար:
ՀԱՐՑ - 25.10.99 թ.-ից առաջ երբ եք հանդիպել Ն. Հունանյանին եւ երբ եք նրա հետ հեռախոսազրույց ունեցել:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Իմ հիշելով, մեր վերջին հանդիպումը եղել է սեպտեմբերի 13-ին, երբ խորհրդարանում քննարկվում էր բյուջեի ճեղքվածքի հարցը: Նաիրին եւ Էդիկը եկել էին խորհրդարան: Դրանից հետո Նաիրիին, որքան հիշում եմ չեմ տեսել եւ ոչ էլ հեռախոսով եմ խոսել:
ՀԱՐՑ - Դուք նշել եք, որ 27.10.99 թ.-ին Ն.Հունանյանի հետ խոսել եք մեկ անգամ Ձեր բջջային հեռախոսով ժամը 14.45-ից ժամը 15.45-ի սահմաններում մինչեւ դեպքը Դուք նրա հետ էլի խոսել եք հեռախոսով թե ոչ:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Ոչ, չեմ խոսել: Խոսել եմ մեկ անգամ, ինչի մասին հայտնել եմ:
ՀԱՐՑ - Դուք նշել եք, որ այդ հեռախոսազրույցը տեւել է 5-7 րոպե, այդ խոսակցությունից հետո Ձեր բջջային հեռախոսը Ձեզ մոտ է եղել մինչեւ ժ. 18-ը թե ոչ:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Ինչպես նշել եմ, խոսել ենք մոտավորապես 7-10 րոպե, ինչից հետո հեռախոսը մշտապես ինձ մոտ է եղել եւ այն ոչ ոքի չեմ տվել: Այդ հեռախոսազրույցից հետո նրա հետ չեմ խոսել: Ինչպես նշեցի, տուն գալուց հետո հեռախոսս անջատված է եղել:
ՀԱՐՑ - Ըստ քր. գործում եղած տվյալների 27.10.99 թ.-ին Ն. Հունանյանի հետ Դուք խոսել եք ժ. 15.00-ին 5 րոպե, ինչ կասեք այս կապակցությամբ:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Չեմ բացառում, քանի որ ինչպես ասացի, այդ հեռախոսազրույցի ժամանակը ստույգ չեմ հիշում:
ՀԱՐՑ - Ըստ քր. գործում եղած տվյալների 27.10.99 թ.-ին բացի վերը նշված հեռախոսազրույցից Ն. Հունանյանի հետ, Դուք խոսել եք նաեւ ժ. 16.32-ին 17 վայրկյան տեւողությամբ եւ 16.34-ին 42 վրկ. տեւողությամբ: Ձեզ է ներկայացվում այս կապակցությամբ «Արմենտելից» վերցված ինֆորմացիան, ինչու, ինչ նպատակով եք թաքցնում այս հանգամանքը:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Որեւէ ինֆորմացիա թաքցնելու նպատակ չունեմ եւ չեմ թաքցնում: Պարզապես չեմ հիշում, որ Նաիրի Հունանյանը, բացի վերը նշված զանգի, էլի մեկ անգամ ինձ զանգած լինի:
ՀԱՐՑ - Դուք հարցաքննվել եք 28.10.99 թ.-ին դեպքի հաջորդ օրը՝ ինչու եք Դուք այդ օրն էլ թաքցրել Ն. Հունանյանի հետ Ձեր հեռախոսազրույցների մասին:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Ես իսկապես չեմ հիշում նման խոսակցության մասին, բացարձակապես չեմ հիշում եւ չեմ կարողանում հասկանալ կամ բացատրել, թե դրանք ինչ խոսակցություններ են:
ՀԱՐՑ - Դուք ժխտում եք, որ այդ 2 հեռախոսազրույցները չեն եղել:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Դարձյալ կարող եմ միայն մեկ բան ասել. նման հեռախոսազրույցի մասին չեմ հիշում:
ՀԱՐՑ - Մինչեւ քնելը՝ 27.10.99 թ.-ին Դուք խոսել եք Ս. Սահակյանի հետ թե ոչ:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Որքան հիշում եմ՝ ոչ:
ՀԱՐՑ - Դուք նշեցիք, որ Ս. Սահակյանի հետ 16.00-ից մինչեւ 18.20-ը ընկած ժամանակահատվածում չեք խոսել Ձեզ է ներկայացվում «Արմենթելից» ստացված հաղորդագրությունը, որ Դուք ժ. 16.00-ից մինչեւ ժ. 18.00-ն 3 անգամ խոսել եք նրա հետ, ի՞նչ կասեք այս կապակցությամբ:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Հնարավոր է, չեմ կարող հաստատել եւ ժխտել: Ես Սուրիկի հետ օրվա մեջ շատ անգամ եմ հեռախոսով խոսում:
ՀԱՐՑ - Ձեր ցուցմունքներում Դուք նշել եք, որ Ն. Հունանյանին տեսել եք 13.09.99թ.-ին ԱԺ-ում, բյուջեի ճեղքվածքի քննարկման օրը եւ դրանից հետո մինչեւ 25.10.99 թ.-ը նրան չեք տեսել եւ նրա հետ նույնիսկ հեռախոսով չեք խոսել, Ձեզ է ներկայացվում «Արմենթելի» հաղորդագրությունը, որ Դուք 13.10.99 թ.-ին ժ. 11.57-ին մոտ 6ր. խոսել եք նրա հետ ինչ կասեք այս կապակցությամբ: (Հիշենք նաեւ, որ նրանք ԱԺ-ում հանդիպել են նաեւ դեպքի նախորդ օրը : Սա հաստատ Տ.Նազարյանը մոռանալ չեր կարող_Վ.Ղ.)
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Հնարավոր է, չեմ բացառում, պարզապես չեմ հիշում:
Ցուցմունքը գրված է իմ ձեռքով, ճիշտ է, որի համար ստորագրում եմ՝
ՏԻԳՐԱՆ ՆԱԶԱՐՅԱՆ
.
հատոր 13, գ.թ. 133-135
26.01.2000թ. ժ. 18.35-20.00
ՆԱԶԱՐՅԱՆ ՏԻԳՐԱՆ ԷԴԳԱՐԻ (ՀՀ ազգային հեռուստատեսության «Հայլուր» լր. գործ. թղթակից-մեկնաբան )
Քննիչ՝ Հ. Այվազյան
.
ՀԱՐՑ - Ըստ քր. գործի տվյալների Դուք 27.10.99 թ.-ին ժամը 20-ի սահմաններում գնացել եք ԱԺ շենք, որից հետո մտել եք նիստերի դահլիճ եւ նիստերի դահլիճից դուրս եք եկել 28.10.99 թ.-ին ժամը 11- սահմաններում, ահաբեկիչների կողմից զենքերը հանձնելուց հետո, այս ժամանակահատվածում կարող եք ասել դրսից ովքեր են զանգահարել նիստերի դահլիճ, որ հեռախոսահամարներով, ովքեր են հիմնականում պատասխանել հեռախոսազանգերին եւ ում հետ է խոսել Նաիրի Հունանյանը:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Իրոք, հոկտեմբերի 27-ի ժամը մոտավորապես 20-ից մինչեւ հոկտեմբերի 28-ի 11.30-ի սահմանները գտնվել եմ ԱԺ շենքում, իսկ հոկտեմբերի 27-ի մոտավորապես ժամը 22-ից՝ նիստերի դահլիճում: Ավելի ստույգ ժամերը գուցե կարողանա ասել ԱԱՆ նախարարի տեղակալ Գոռ Հակոբյանը կամ մյուս տեղակալ Գրիգոր Գրիգորյանը: Ինձ մոտ էր բջջային հեռախոսս, որը լիցքաթափվեց մոտավորապես ժամը 24-ին: Հստակ ժամը գուցե կինս հիշի, քանի որ զանգեցի տուն, ասացի, որ անհրաժեշտության դեպքում կարող են զանգահարել դահլիճի հեռախոսահամարով, որը հիմա չեմ հիշում: Իսկ մինչեւ լիցքաթափվելը ինձ զանգել են Վահան Մանուկյանը՝ ԱԱՆ-ից, որը հարցնում էր, թե ինչպես եմ, ես էլ ասացի՝ լավ չեմ, եթե կարող ես՝ արի (դեռ դահլիճ չէի մտել): Խոստացավ փորձել: Հետո զանգել է իմ ուսանողական ընկերուհիներից մեկը, որն ուզում էր նորություններ իմանալ, ես էլ ասացի՝ հիմա ժամանակ չունեմ խոսելու, հետո կզանգես: Հնարավոր է, որ կինս զանգած լինի, չեմ հիշում: Այս բոլոր զանգերը եղել են մինչեւ իմ դահլիճ մտնելը: Մինչեւ ներս մտնելը վերցրեցի Ալիկ Հարությունյանի հեռախոսահամարը, իմն էլ նրան թելադրեցի՝ խնդրելով, որ իմ զանգերին անպայման պատասխանի: Ապա մտա դահլիճ:
Ինչպես արդեն հայտնել եմ, Կարեն Հունանյանը նստած էր քարտուղարության տեղում, ապակու ետեւը, իսկ դիմացը նստած էր Անդրանիկ Մարգարյանը. բավականին երկար ժամանակ քաղաքային հեռախոսին նա էր պատասխանում: Ես առաջին անգամ պատասխանեցի, որ «Ա1+»-ից Վիկտորիա Աբրահամյանը զանգեց եւ խնդրեց Նաիրիին: Ես հարցրեցի՝ «Վիկա, ձայնս չճանաչեցի՞ր»: Պատասխանեց՝ ոչ: Անունս ասացի, հետո պարզվեց, որ այդ ամենը ուղիղ եթերում է եղել: Սա նշում եմ, որպեսզի հնարավոր լինի ստույգ ժամը պարզել: Այդ զանգից հետո ինձ զանգեց Տիգրան Նաղդալյանն ու ասաց, որ այլեւս նման դեպքերում լսափողը Նաիրիին չտամ, ինչը բավականին դժվար էր, քանի որ Կարենն ուշադիր լսում էր, թե ում հետ ինչ ես խոսում (ակնհայտ է, որ նա ստում է, քանի որ եթե Կ.Հունանյանը իմանար որ նա Տիգրան Նաղդալյանի հետ է խոսում, ապա հեռախոսը անմիջապես կանցներ Ն.Հունանյանի ձեռքը, հասկանալի է, որ նման ցուցմունքով Տ.Նազարյանը նպատակ է հետապնդել տպավորություն ստեղծել, որ իբր ինքը մշտապես գտնվել է տեռորիստների հսկողության տակ, ինչն այդպես չի և բնականաբար շատ կասկածելի է_Վ.Ղ.): Ավելի ուշ զանգեցին «Ֆրանսպրեսսից», բայց լսափողը Նաիրիին չտվեցի, քանի որ ինքը հեռու էր, Կարենն էլ Մարգարյանի հետ զրուցում էր: Մի զանգ էլ Ռուսաստանի հեռուստատեսություններից մեկից եղավ, բայց չեմ հիշում՝ միջքաղաքային էր, թե տեղական: Ռուսների հետ Նաիրին բավականին երկար խոսեց:
Դահլիճում գտնվողների հիմնական մասը բջջային հեռախոսներ ունեին՝ 2 հեռախոս կար Աղվան Վարդանյանի մոտ (հետագայում խոսում էի նրանով, որը բացովի կափարիչ ուներ եւ բավականին մեծ էր), Տիգրան Թորոսյանի, Դավիթ Հարությունյանի, Շահեն Կարամանուկյանի, Վրեժի (ազգանունը չգիտեմ) կամ իր մոտ ընկերներից ինչ-որ մեկի մոտ, քանի որ ավելի ուշ զանգեցին, ծխախոտ եւ ուտելիք խնդրեցին: Սեյրան Ավագյանը հեռախոս ունի, բայց այդ օրը ձեռքին չեմ տեսել, Սմբատ Այվազյանի եւ Ռազմիկ Մարտիրոսյանի մոտ հեռախոս ընդհանրապես չկար, Ռուբեն Գեւորգյանն ուներ, բայց թողել էր իր առանձնասենյակում (Նաիրին չթողեց, որ գնամ բերելու): Մի քանի հեռախոսներ հենց այնպես դրված էին սեղաններին, մեկ-երկու անգամ դրանցով եմ զանգել: Հեռախոս կար Հայկ Բաբուխանյանի մոտ, բայց նա շատ քիչ մնաց դահլիճում: Իմ հեռախոսը լուսաբացի մոտ միացավ, կնոջս հետ մի քանի բառ խոսեցի ու դարձյալ անջատվեց:
Չեմ հիշում, որ Նաիրիին Ալիկից բացի որեւէ մեկը զանգած լինի, չնայած ես երեք անգամ դահլիճից դուրս եմ եկել եւ հնարավոր է, որ այդ ընթացքում զանգեին: Նաիրին ինքը մի քանի անգամ զանգեց, բայց թե ում՝ չգիտեմ, քանի որ քայլելով էր խոսում: Իմ ներկայությամբ խոսել է Ալիկի հետ, որին համոզում էր գալ դահլիճ: Հնարավոր է, որ իմ հեռախոսով լիներ այդ խոսակցությունը, քանի որ իմ ներս մտնելուց հետո մեկ ժամ անց առաջին անգամ խոսք գնաց հանձնվելու պայմանների մասին: Իմ դահլիճ մտնելուց ոչ շատ հետո Դերենիկը զանգեց ինչ-որ կնոջ եւ ասաց, որ ինքը չեմ հիշում, թե ում հետ չի կարողանում կապվել եւ հայտնեց, որ ինքը ԱԺ-ն գրաված խմբի մեջ է: Կարենը, որքան հիշում եմ ոչ ոքի չի զանգել: Նույնը եւ Էդիկը, որին ասում էի՝ գոնե տուն զանգիր, ձերոնք մեղք են, բայց չզանգեց:
ՀԱՐՑ - Որեւէ մեկը ՀԱՀ աշխատակիցներից զանգահարել է նիստերի դահլիճ եւ խոսել են Ն.Հունանյանի կամ որեւէ մեկի հետ:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Իմ ներկայությամբ ոչ: Քաղաքային հեռախոսով ես եմ զանգել ՀԱՀ գործադիր տնօրեն Տ. Նաղդալյանին՝ դահլիճի քաղաքային հեռախոսի համարը հայտնելու համար: Մի անգամ (գուցե՝ երկու) նա է զանգել: Մեկ զանգը հաստատ հիշում եմ՝ կապված «Ա1+»-ի հետ: Իմ ներկայությամբ Նաիրին նրա հետ չի խոսել: Ավելին՝ երբ իրենք զենքերը հանձնում էին, մոտեցավ ինձ ու ասաց. «Տիկոյին ասա, ինչ եղել-եղել է, թող ինքը մարդ լինի»: Նկատի ուներ իրենց դատավարության լուսաբանումը ՀԱՀ-ով:
ՀԱՐՑ - Այդ ժամանակահատվածում կարող եք ասել թե մոտավորապես քանի անգամ են իրար հետ խոսել Ն.Հունանյանը եւ Ա.Հարությունյանը:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Որքան հիշում եմ երեք անգամ: Առաջին անգամ ես կողքն էի, իմ հեռախոսով էր խոսում (Հիշեցնեմ, որ դարձյալ Տ.Նազարյանի ցուցմունքի՝ Նաիրին ու Ալիկը մինչ այդ էլ են իրար հետ խոսել, եվ Ալիկն էլ Նաիրիյին հայտնել է Տիգրանի ներկայության մասին ու նրան փոխանցել հեռախոսը_Վ.Ղ.), բավականին ցածր ձայնով էր խոսում: Համենայն դեպս մի երեք մետր հեռու նստած Անդրանիկ Մարգարյանը նրան չէր լսի: Համոզում էր, որ հանդիպեն, խնդրում էր դահլիճ գալ: Որքան հասկացա, ինքը վախենում էր միջանցք դուրս գալ: Ալիկը երեւի չէր համաձայնվում, որովհետեւ ահագին երկար խոսեցին: Երբ հարցրի՝ ինչ պայմանավորվեցիք, ասաց, Ալիկը պիտի զանգի:
ՀԱՐՑ - Այսինքն Ն.Հունանյանը դիտավորյալ ցածր էր խոսում, որ Ա.Մարգարյանը չլսի խոսակցությունը այդպես է թե ոչ:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Երեւի, հաստատ ասել չեմ կարող:
Ցուցմունքը գրված է իմ ձեռքով, ճիշտ է, որի համար ստորագրում եմ՝
ՏԻԳՐԱՆ ՆԱԶԱՐՅԱՆ
.
Հատոր 13, գ.թ. 145-146
02.02.2000թ. ժ. 17.00-17.50
ՆԱԶԱՐՅԱՆ ՏԻԳՐԱՆ ԷԴԳԱՐԻ (ՀՀ ազգային հեռուստատեսության «Հայլուր» լր. գործ. թղթակից-մեկնաբան )
Քննիչ՝ Հ. Այվազյան
.
ՀԱՐՑ - 27.10.99 թ.-ին Ն.Հունանյանը ԱԺ-ից մինչեւ 28.10.99 թ.-ը՝ հանձնվելը հեռախոսազրույց ունեցել եք Տիգրան Նաղդալյանի հետ թե ոչ, եթե այո, ապա ով է զանգահարել, որ հեռախոսահամարով:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Իմ ներկայությամբ՝ ոչ: Մինչ իմ դահլիճ մտնելը Տիգրանը խոսել է Աղվան Վարդանյանի հետ: Խոսակցության ձայնագրությունը Ինտերնետում կա (www.armtv): Վերջերս Տիգրանի հետ զրույցի ժամանակ իմացա, որ նա հեռախոսով խոսել է նաեւ կարծեմ Անդրանիկ Մարգարյանի հետ (ինքն ասաց, բայց ես հաստատ չեմ հիշում, թե հատկապես ում հետ):
ՀԱՐՑ - Ն.Հունանյանը կամ մյուս ահաբեկիչները Ձեզնից կամ որեւէ մեկից պահանջել են կապնվել Տիգրան Նաղդալյանի հետ:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ -Ոչ, նման պահանջ ոչ Նաիրի Հունանյանի կամ մյուս ահաբեկիչների կողմից ինձ չի եղել: Առավել ուշ, մոտ ժամը ութին (28.10.99) մի քանի պատգամավորներ, օրինակ՝ Լեոնիդ Հակոբյանն, ինձնից պահանջում էին կապվել Տիգրան Նաղդալյանի հետ՝ իմանալու, թե երբ են եթեր հեռարձակելու Նաիրի Հունանյանի հայտարարությունը, քանի որ միայն դրանից հետո էին ահաբեկիչները հանձնվելու: Այդ էր պահանջում նաեւ Շահեն Կարամանուկյանը: Ընդհանրապես բոլորն էլ արդեն անհամբեր էին եւ սպասում էին այդ եթերին:
ՀԱՐՑ - ԱԺ նիստերի դահլիճից Դուք խոսել եք Տ.Նաղդալյանի հետ, նրան առաջարկել եք խոսել Ն.Հունանյանի հետ:
ՊԱՏԱՍԽԱՆ - Ես զանգեցի Տիգրանին՝ հայտնելու դահլիճի քաղաքային հեռախոսահամարը: Հարցրեց, թե վիճակն ինչպես է, ասացի, որ դեռեւս ոչինչ պարզ չէ: Հարցրեցի՝ «կուզե՞ս հետը (Նաիրիի) խոսես»: Ասաց՝ «ոչ, ի՞նչ ասեմ»: Երբ ես դեռ նոր էի պատրաստվում իջնել ստուդիայից, Տիգրանին առաջարկեցի միասին գնալ: Նա չուզեց, ասելով. «Իմ հասցեին ինչ ասես ասել է, ես ո՞ւր գամ»: Բանը նրանում է, որ ՊՏՍ-ի (բնագրում՝ ռուսերեն) նկարահանումը Տ.Նաղդալյանը կարող է իր առանձնասենյակում անմիջապես դիտել, այսինքն՝ նա ռեալ ժամանակում տեսել էր դահլիճում կատարվողը եւ լսել Նաիրիի խոսքերն իր մասին՝ «Տիկոյին ասեք եթերը չանջատի, թե չէ արյունը կթափեմ» կամ մոտավորապես նման մի բան: Ինձ թվում է, Տիգրանը վախենում էր դահլիճ գալուց:
Ցուցմունքը գրված է իմ ձեռքով, ճիշտ է, որի համար ստորագրում եմ՝
ՏԻԳՐԱՆ ՆԱԶԱՐՅԱՆ
.
.
Հատոր 13, գ.թ. 221-223
03.04.2000թ. ժ. 11.05-12.55
ՆԱԶԱՐՅԱՆ ՏԻԳՐԱՆ ԷԴԳԱՐԻ (ՀՀ ազգային հեռուստատեսության «Հայլուր» լր. գործ. թղթակից-մեկնաբան )
Քննիչ՝ Ջ. Ֆարխոյան (Ընթերցողի ուշադրությունն եմ հրավիրում այն հանգամանքի վրա, որ քննիչ Ջոն Ֆարխոյանի կողմից կատարված հարցաքննության որակի վրա : Սա ավելի շատ նախորդ ցուցմունքներում թույլ տված հակասությունների, բացերի ու կասկած առաջացնող հանգամանքների սրբագրման է նմանվում, քան ՀԿԳ քննիչի կողմից կատարվող հարցաքննության_Վ.Ղ.) :
.
Ինձ առաջադրված բանավոր հարցերի շուրջ լրացուցիչ ցուցմունք եմ տալիս այն մասին, թե ինչպես մտա ԱԺ նիստերի դահլիճ:
Մոտավորապես ժամը 19-ին (երկար ժամանակ է անցել, այդ պատճառով հնարավոր է, որ սխալվեմ թվերի հարցում) հեռախոսով խոսեցի Վահան Մանուկյանի հետ: Հարցրեցի, թե ինչով կարող եմ օգնել: Ասաց՝ կարո՞ղ ես միջնորդ լինել: Ասացի՝ անպայման պետք է փորձել, շտապ եկեք իմ ետեւից (ես հեռուստատեսությունում էի): Եկան, իջանք ԱԱՆ-ի մոտ, այնտեղ մեքենան փոխեցինք եւ գնացինք ԱԺ: Մինչ դահլիճ մտնելը մոտ երկու ժամ ինձ հետ զրուցեցին Գոռ Հակոբյանը եւ Ալեքսան Հարությունյանը:
Գոռ Հակոբյանին հարցրեցի, թե ինչ պետք է անել, ասաց, որ հիմա ամենակարեւորը պատանդներին ազատ արձակելն է: Հարցրեցի, թե դրա դիմաց ինչ կարող եմ խոստանալ: Ասաց՝ «կյանք»:
Ապա Ալիկը զանգեց դահլիճ՝ Նաիրիին, ասաց, որ ես եկել եմ ԱԺ եւ հարցրեց, թե ինձ ներս կթողնե՞ն: Նաիրին խնդրեց, որ հեռախոսն ինձ փոխանցի: Հարցրեցի. «Նաիրի, կարո՞ղ եմ ներս գալ»: Ասաց. «Իհարկե, արի»: Դրանից հետո եկավ Գրիգորի Գարեգինովիչն ու ինձ ներս տարավ:
Երբ ներս մտա, Նաիրին նստած էր ամբիոնի մոտ, անկյունում՝ գետնին: Ձեռքով ինձ իր մոտ կանչեց, հարցրեց. «Դուրսն ինչ է կատարվում, ժողովուրդն ի,նչ ռեակցիա է տվել»: Ասացի. «Շատ վատ, քեզ ոչ ոք չի պաշտպանում»: Մի պահ լռեց, հետո հարցրեց. «Ինչ ես կարծում, ինչ պետք է անել»: Ասացի. «Սկիզբը որ մտածել ես, բա վերջի մասին չե՞ս մտածե՞լ»: Ասաց. «Ես կարծում էի, որ ժողովուրդն ինձ կպաշտպանի»: Ասացի. «Ոչ, հույսդ կտրի»: Ասաց. «Ուրեմն, ի՞նչ անենք»: Ասացի. «Պետք է քո պահանջները ներկայացնես եւ հանձնվես, քանի որ եթե այստեղ էլի որեւէ մեկին մի բան պատահի, արդեն ոչ մեկին չես կարող դա ներկայացնել որպես քաղաքական հարց, դա պարզապես մարդասպանություն կլինի»: Ինքն, ակնհայտորեն չէր սպասում, որ ես նման բան կառաջարկեմ: Մոտավորապես այդ խոսակցության ընթացքում խոսք գնաց ինքնաթիռ պահանջելու եւ Թուրքիա փախչելու մասին: Ես իրեն ասացի, որ թուրքական իշխանություններն իրեն հինգ րոպեում կհանձնեն: Ինքնաթիռի կամ ուղղաթիռի մասին, իմ ներկայությամբ այլեւս խոսակցություն չի եղել:
Ալիկ Հարությունյանի հետ հանդիպման մասին Նաիրին խոսում էր ամենասկզբից: Ասում էր. «Ինչո՞ւ Ալիկը չի գալիս, հազար տարվա ծանոթներ ենք, հո իրեն չե՞մ ուտելու»: Դրանից ես եզրակացրեցի, որ նա մի քանի անգամ փորձել է Ալիկին համոզել, որ նա գա դահլիճ: Նախքան դահլիճ մտնելը, երբ զրուցում էի Ալիկի հետ, զգացի, որ նա վախեցած է, իսկ դահլիճում զգացի, որ Նաիրին էլ վախենում է դահլիճից դուրս գալ:
Ավելի ուշ, Նաիրիի խնդրանքով ես զանգեցի Ալիկին, ասացի, որ Նաիրին ուզում է իր հետ խոսել եւ հեռախոսը փոխանցեցի Նաիրիին, իսկ ինքս ետ քաշվեցի, որ նրանց զրույցը չլսեմ, չնայած որ Նաիրին շատ ցածր էր խոսում: Առաջին մի քանի բառերն այնուամենայնիվ լսեցի: Նա Ալիկին համոզում էր, որ հանդիպեն: Հիշում եմ նաեւ, որ Նաիրին ինձ խնդրեց խոսել եղբոր՝ Կարենի հետ, բայց չեմ հիշում՝ Կարենի հետ խոսել եմ մինչեւ իմ՝ Ալիկի մոտ գնալը, թե դահլիճ վերադառնալուց հետո, բայց խոսակցություն Կարենի հետ եղել է: Կարենը մինչ այդ անշարժ նստած էր քարտուղարության տեղում եւ զրուցում էր Անդրանիկ Մարգարյանի հետ: Ես նրան կանչեցի ամբիոնի մոտ եւ ասացի, որ Նաիրին որոշել է հանձնվել: Կարենն ասաց մոտավորապես «Ի՞նչ հանձնվել»: Եվ տեղից վեր կացավ: Ես նրան ասացի. «Լսիր, թե ինչ եմ ասում: Եթե մեծ եղբայրդ լսում է, դու էլ լսիր»: Եվ ասացի, որ նախագահը հրապարակավ երաշխավորում է նրանց անձնական անվտանգությունն ու բաց դատավարությունը: Կարենը լսեց, բայց ոչ մի կոնկրետ բան չասաց: Ավելի ուշ Նաիրին մոտենում էր Վռամին, Էդիկին եւ Դերոյին: Ամենայն հավանականությամբ, ուզում էր նաեւ նրանց տեղյակ պահել եւ նրանց համաձայնությունը ստանալ: Ամենայն հավանականությամբ, այդ խոսակցությունը եղել է Ալիկի հետ իմ հանդիպումից հետո:
Ձեր բանավոր հարցին պատասխանում եմ, որ դահլիճ մտնելուց հետո առաջին անգամ դահլիճից դուրս եմ եկել Ալիկ Հարությունյանին հանդիպելու համար: Պետք է հայտնեի, որ Նաիրի Հունանյանն ուզում է իր հետ հանդիպել եւ ստանայի Ալիկի պատասխանը: Ես Ալիկ Հարությունյանին ասացի, որ Նաիրին պահանջում է ուղիղ եթեր, հանդիպում ՀՀ նախագահի հետ եւ նրա երաշխիքները: Ալիկն ասաց, որ այդ ամենն ինքը կհաղորդի նախագահին եւ մտավ ԱԺ նախագահի առանձնասենյակը, իսկ ես վերադարձա դահլիճ:
Հաջորդ բանավոր հարցին պատասխանում եմ, որ դահլիճ մտնելուց հետո մինչեւ առաջին անգամ դուրս գալը դահլիճում մնացել եմ մոտավորապես երկու ժամ: Այդ ընթացքում Նաիրի Հունանյանն արդեն ինչ-որ չափով համակերպվել էր այն մտքիՑ, որ հնարավոր տարբերակներից մեկն էլ հանձնվելն է: Երբ ես դուրս եկա Ալիկ Հարությունյանին հանդիպելու համար, միջանցքում տեսա Վահան Հովհաննիսյանին, Տիգրան Բալայանին եւ էլի ինչ-որ մեկին (հիմա չեմ հիշում, թե ով էր) եւ ասացի, որ Նաիրին ուղիղ եթեր ստանալու եւ նախագահին հանդիպելու դեպքում հնարավոր է, որ հանձնվի: Վահան Հովհաննիսյանն ասաց. «Հնարավոր բան չի, դու հո երեխա չե՞ս»:
Երբ ես վերադարձա դահլիճ, բոլորը հարցրեցին. «Հը, ինչ եղավ»: Ասացի, որ Ալիկը գնաց նախագահի հետ խորհրդակցելու: Դրանից հետո ես դահլիճից դուրս չեմ եկել մինչեւ Նաիրի Հունանյանի եւ Ալիկ Հարությունյանի հանդիպումը, ինչի մասին մանրամասն նշել եմ իմ նախորդ ցուցմունքներում: Այդ ընթացքում Նաիրիի եւ դրսում գտնվողների միջեւ կապը պաշտպանում էր Գրիգորի Գարեգինովիչը:
Ցանկանում եմ նշել, որ Կարենի հետ իմ վերը նշված խոսակցությունն, ըստ տրամաբանության, տեղի է ունեցել մինչեւ իմ՝ Ալիկի մոտ գնալը:
Ա.Հարությունյանի մոտից վերադառնալուց երեւի երեք ժամ հետո միայն տեղի ունեցավ նրանց հանդիպումը: Այդ ընթացքում Նաիրիի հետ համարյա չեմ խոսել, համենայն դեպս էական ոչինչ չի եղել, որ հիշվեր:
Նաիրիի եւ Ալիկի հանդիպման ընթացքում ես եւ Գրիգորի Գարեգինովիչը եղել ենք միջանցքում, նա՝ դռների մեջ, ես՝ աստիճանների վրա նստած: Ես նրանց խոսակցությունը չեմ լսել: (ևս մեկ անգամ փաստենք, որ Տ.Նազարյանին թույլատրվել է այն, ինչն անշուշտ նման պարագաներում թույլատրելի պիտի լիներ հատուկ ծառայության աշխատակիցներին, իսկ ԱԱ առաջին փոխնախարարի կողքին հայտնված Տ.Նազարյանն, ընդամենը լրագրող լինելով չէր կարող այդքան մանրամասներին մասնակից լինել_Վ.Ղ.)
.
Ցանկանում եմ նշել, եմ նշել, որ նախքան այդ հանդիպումը, տեսնելով, որ այն ձգձգվում է, Նաիրիից թույլտվություն խնդրեցի դուրս գալ եւ հանդիպել Ալիկի հետ, պարզելու համար, թե նրանք ինչ են որոշել, որովհետեւ պատգամավորներն էլ արդեն նյարդայնանում էին: Զանգեցի Ալիկին եւ խնդրեցի, որ դուրս գա (ինքը ԱԺ նախագահի առանձնասենյակում էր նստում): Նա դուրս եկավ միջանցք, իրեն ասացի, որ պատգամավորներն ուզում են իմանալ, թե նախագահն ինչ է որոշում: Ալիկն ասաց, որ նախագահի հետ հանդիպումն իմաստ կունենա, երբ պարզ կլինի, թե ինչի մասին են զրուցելու: Որքան հիշում եմ, դրանից հետո Ալիկը կապվեց Գրիգորի Գարեգինովիչի հետ, որը եկավ եւ մենք երեքով գնացինք դեպի դահլիճ եւ այդ ժամանակ էլ կայացավ նրա եւ Նաիրի Հունանյանի հանդիպումը:
Ալիկ Հարությունյանի հետ հանդիպումից հետո ես ու Նաիրին մտանք դահլիճ եւ նա պատգամավորներին ասաց, որ պահանջները ներկայացրել է Ալիկին եւ նա դրանք քննարկելու է նախագահի հետ եւ պետք է սպասել նախագահի պատասխանին:
Դրանից հետո իմ եւ Նաիրիի միջեւ որեւէ էական խոսակցություն չի եղել եւ Գրիգորի Գարեգինովիչն էր զբաղվում Նաիրիի եւ նախագահի հանդիպման հարցերով.
.
(Մենք բազմիցս համոզվեցինք, որ Տ.Նազարյանը ԱԱՆ փոխնախարարի հետ միասին, գուցէ եւ նրանից ավելի շատ դերակատարում է ունեցել «բանակցությունների» ու դրանց նախապատրաստական աշխատանքներում, ինչի մասին այս ցուցմունքում փաստորեն չի նշում :Այստեղ ակնհայտ կասկածելի է դառնում քննիչի Ֆարխոյանի պահվածքն է : Նա Տ.Նազարյանի այս եւ նախորդ ցուցմունքներում առկա բազմաթիվ, եւ որ կարեւոր է՝ էական նշանակություն ունեցող բազմաթիվ հակասությունները չնկատելու է տալիս : Փաստորեն, ինչպե´ս տասնյակ պատգամավորներ, այնպես է´լ տեռորիստները ու նաեւ Տ.Նազարյանի նախորդ ցուցմունքներն ու ԱԱՆ փոխնախարար՝ Գրիգորի Գրիգորյանի ցուցմունքներում բազմիցս նշվում էր, որ բանակցային գործընթացը հիմնականում կատարվել է Գ.Գրիգորյանի և Տ.Նազարյանի: Իսկ հիմա քննիչը այս հանգամանքը չի փորձում հստակեցնել :_Վ.Ղ.)
Այժմ ստույգ չեմ հիշում, քննիչների դահլիճում գտնվելու ժամանակ էր, թե նրանց դուրս գալուց հետո Նաիրին ինձ հարցրեց. «Մի՞թե այստեղից փախչելու ոչ մի հնար չկա»: Ասացի՝ ոչ, ամբողջ շենքը շրջապատված է:
Ա.Հարությունյանի հետ հանդիպման մասին ես Նաիրիին չեմ հարցրել, նա էլ չի ասել, թե ինչ հարցեր են քննարկել:
Ա.Հարությունյանի եւ Ն.Հունանյանի հանդիպումից մոտ մեկ ժամ հետո Գրիգորի Գարեգինովիչն ինձ ասաց, որ գնամ եւ դահլիճ ուղեկցեմ ՀՀ գլխավոր դատախազության քննիչներին, որպեսզի նրանք տեղազննություն կատարեն : (Համաձայնեք, որ այդ «քննիչներ» կոչեցյալներին ԱԺ դարպասների մոտից մինչև դահլիճ կարող էին ուղեկցել տարածքում գտնվող ցանկացած ոք, և բնավել Տ.Նազարյանի ուղեկցության կարիքը չէր կարող լինել, եթե իհարկե վերջինս «քննիչներին իր հատուկ ասելիքը» չի ունեցել: Եվս մեկ անգամ հիշեցնենք, որ Աղվան Հովսեփյանի ուղարկած քննիչների գլխավորը Ն.Հունանյանի մտերիմն է եղել_Վ.Ղ.):
.
Ցուցմունքը գրված է իմ ձեռքով, ճիշտ է, որի համար ստորագրում եմ՝
ՏԻԳՐԱՆ ՆԱԶԱՐՅԱՆ
------------------------------------------------------------------------------------------
Ի դեպ, անտեղյակ ընթերցողին տեղեկացնեմ, որ քննիչ Ջոն Ֆարխոյանը ՀՀ գլխավոր դատախազության քննիչն է եւ «Հոկտեմբերի 27»-ի քր.գործը երբ վերցվեց զին.դատախազությունից եւ հանձնվեց գլ..դատախազությանը, այդ պահից նախաքննության փաստացի ղեկավարը հենց Ջ.Ֆարխոյանը դարձավ, որի գործուն միջամտությամբ էլ քր.գորը, իբրեւ կազմակերպիչների մասով առանձնացվեց, իսկ հետագայում կասեցվեց :
Ինչեւիցե, վերադառնանք Տ.Նազարյանին : Կրկին անգամ հիշենք Ալեքսան Հարությունյանի այն ցուցմունքը, որ ԱԺ-ում ԱԱՆ-ի հատուկ սենյակում իրեն « ինստրուկտաժ» են արել՝ սովորեցնելով, թե իրեն ինչպես պիտի պահի : Կարծում եմ միայն այս փաստը, որ Տ.Նազարյանն իրավունք է ունեցել մուտք գործելու ԱԺ-ում ԱԱՆ-ի հատուկ սենյակը, (որն, ըստ ամենայնի, պետք է հույժ գաղտնիքների դասին պատկաներ) արդեն խոսուն ապացույցն է այն բանի, որ ի դեմս Տիգրան Նազարյանի գործ ունենք ԱԱՆ-ի (իսկ եթե նաև ժամանակագրությանը հետևենք, ապա նաև ԿԳԲ-ի ու ԱԱՊՎ-ի գաղտնի աշխատակցի հետ : Եւ եթե հաշվի առնենք դեպքի լրջություն ու Տ.Նազարյանի կողմից կատարված դերակատարումները, ապա հիմք կունենաք պնդելու, որ նա ոչ թե շարքային գործակալ է եղել, այլ շատ ավելի բարձր պաշտոնիա: Համաձայնեք, որ նման դեպքում նրա կրտսեր լեյտենանտ կամ գնդապետ լինելը ոչ մի նշանակություն չունի:
Հիշեցնեմ նաեւ, որ դեռևս 2001թ-ի իր դատավարական ցուցմունքներում Ն.Հունանյանը նույնպես հնչեցրեց, որ ժամանակին ինքը ԿԳԲ-ԱԱՆ-ի կողմից հավաքագրվել է, իսկ Տ.Նազարյանի գաղտնի աշխատակից լինելն իր համար նորություն չէր:
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire